Filter Vertaalprijs & Filter Vertaalprijs voor Kinder- en jeugdboeken 2023

De Filter Vertaalprijs wordt uitgereikt sinds 2007 en is een bekroning voor de creativiteit van de vertaler bij het oplossen van vertaalproblemen die voortvloeien uit de eigen, bijzondere aard van het te vertalen werk. De afgelopen jaren wonnen Anne Sytske Keijser, Mark Leenhouts en Silvia Marijnissen (2022, voor Cao Xueqins Chinese klassieker De droom van de rode kamer), Bas Belleman (2021, voor Shakespeares sonnetten), Henny Corver (2020, voor Pelgrim langs Tinker Creek van Annie Dillard), Jos Vos (2019, voor Het hoofdkussenboek van Sei Shonagon), Martin de Haan (2018, voor Riskante relaties van Pierre Choderlos de Laclos), Robbert-Jan Henkes (2017, voor Bij mij op de maan), Jan Gielkens (2016 voor zijn vertaling van Günther Grass' De woorden van Grimm), Luk Van Haute (2015, voor zijn bloemlezing Liefdesdood in Kamara en andere Japanse verhalen), Mari Alföldy (2014, voor haar vertaling van Satanstango van de Hongaarse schrijver László Krasznahorkai), Aai Prins (2013, voor haar vertaling van Gogol). Marcel Otten (2012, voor zijn vertaling van Snorri Sturlusons Edda), Jan Kuijper (2011, Hadewijch) en Jabik Veenbaas en Willem Visser (2010, Kants Kritieken).

De jury:

Geluksvogels heet de weloverwogen en overtuigend onderbouwde keuze van Yond Boeke en Patty Krone uit de verzamelde verhalen van de Italiaanse schrijver en Nobelprijswinnaar Luigi Pirandello. Andermaal bewijst dit vertalersduo niet alleen te beschikken over onuitputtelijk vertaalplezier maar ook over een fenomenaal talent om precies het juiste register te bespelen – bij Pirandello’s verhalen voorwaar geen geringe opgave. Het levert proza op dat het Italiaanse origineel volledig rechtdoet én optimaal tot leven brengt. [...] Uiteindelijk koos de jury voor een vertaling die zij in meer dan in één opzicht bijzonder vond, voor een vertaling die veel méér heeft gevraagd dan alleen vakmanschap, voor een vertaling die ongekend stilistisch vernuft vereiste. De Filter Vertaalprijs 2023 gaat naar een vertaling die van de eerste tot de laatste bladzij knispert en tintelt.

Dit was de shortlist:

• Anneke Alderlieste voor Kijken door een sleutelgat. Dagboeken en herinneringen van Roger Martin du Gard [fragment]
• Yond Boeke en Patty Krone voor Geluksvogels van Luigi Pirandello [fragment]
• Harm Damsma en Niek Miedema voor Vermogen van Hernan Diaz [fragment]
• Ria van Hengel voor Beton van Thomas Bernhard [fragment]
• Jan H. Mysjkin voor De honderd nieuwe nieuwigheden oftewel De Bourgondische Decamerone [1462] van diverse auteurs [fragment]

• Op onze site lees je een interview met Yond Boeke over Giovanni Verga,
• en Boeke en Patty Krone over het vertalen van Paolo Cognetti

Samen met de CPNB en het ILFU introduceert het vertaaltijdschrift Filter in 2023 bovendien een fonkelnieuwe prijs: de Filter Vertaalprijs voor kinder- en jeugdboeken. Daarmee onderstrepen alle partijen het grote belang van goede vertalingen en goede kinderboekenvertalers. Het prijzengeld is net zo hoog als bij de al bestaande Filter Vertaalprijs: € 10.000,-. 

De jury:

‘Jefferson van Jean-Claude Mourlevat is een unieke, geestige combinatie van fabel, detective en activisme. We maken kennis met een bonte verzameling dieren en mensen, en het is te danken aan vertalers Lies Lavrijsen en Els Dumez-Blocken dat al die personages ook in het Nederlands tot leven komen, met elk hun eigen stem en karakter. Zelfs als er een touringcar vol dieren wordt opgevoerd, ziet de lezer ze nog als individuen voor zich: van meneer Schmitt, “een dik, vrolijk everzwijn [...] met hoogrode wangen” tot de schlager-zingende “babbelzieke vrouwtjesvossen” aan toe. Het is alsof de vertalers Mourlevats boek volledig hebben opgezogen, om daarna de Nederlandse versie van dit verhaal te kunnen schrijven. Waar ze “stekelmans” schrijven staat er in het Frans “gewoon” hérisson, en toch zou je zweren dat stekelmans op en top Mourlevat was - de vertalers hebben hier een kans gezien die het Nederlands biedt, en die hebben ze gegrepen, en dat hebben ze op meer plekken gedaan. [...] Een boek dat diverse vertaaluitdagingen kent die de vertalers met verve hebben opgelost. Een boek dat barst van creatieve vondsten en waar het vertaalplezier vanaf spat.’

Dit was de shortlist:

• Pieter van der Drift en Manon Smits voor De allergrootste van Davide Morosinotto
• Els Dumez-Blocken en Lies Lavrijsen voor Jefferson van Jean-Claude Mourlevat
• Annelies Jorna voor Ultra Donker en de Wachters van de Wildzee van Philip Reeve
• Maria Postema voor Ghost van Jason Reynolds
• Edward van de Vendel voor Gele Kajak van Nina Laden