Hilary Mantel, Gabriele Tergit & Olga Tokarczuk (het recensieoverzicht van de week van 29 april 2020)
04 mei 2020Onze wekelijkse samenvatting van de recensies in kranten en tijdschriften met deze week aandacht voor Hilary Mantel (de Volkskrant en Het Parool), Esther Safran Foer, Hannah Arendt (Trouw), Jaap Goudsmit, Witold Szablowski, Joost de Vries (de Volkskrant), Isabella Hammad, Emiliano Monge (Het Parool), Gabriele Tergit, Walter Kempowski, Julia Deck en Olga Tokarczuk (NRC).
Oudere afleveringen van deze rubriek zijn te raadplegen in ons archief. Tussen rechte haken staan de redactionele items op Athenaeum.nl.
Naar aanleiding van de heruitgave van Grijs verleden sprak Paul van der Steen met historicus Chris van der Heijden. 'Ik geloof niet dat het leven zo organisch verloopt als wij graag doen voorkomen. Uit misschien wel ontelbaar veel losse feiten selecteren we er tien, vijftien en proberen daar een lijn in te zien. Die er niet is. Iedereen doet dat, ook ik. Met de oorlog gaat het net zo. De bezetting duurde vijf jaar. Dat zijn zo’n achttienhonderd dagen. Dat zijn er veel, met veel verschillende gebeurtenissen. Achteraf is daar een logische geschiedenis van gemaakt. In veel opzichten veel te kort door de bocht. Zoals de Tachtigjarige Oorlog het ontstaansverhaal werd van onze natie, werd de Tweede Wereldoorlog het ontstaansverhaal van onze moderne natie. Zulke mythes heb je nodig, maar het zijn wel mythes. Als er iemand komt die die persoonlijke en breed aanvaarde, algemene lezingen van het verloop van de bezetting omverkegelt, wekt dat woede,' aldus Van der Heijden in het interview.
Van Laura van Baars verder een stuk over Esther Safran Foers Ik wil je laten weten dat we er nog zijn [fragment] en Alles is verlicht, het debuut van haar zoon Jonathan Safran Foer. '[Esther Safran Foers] pas verschenen memoir Ik wil je laten weten dat we er nog zijn is de parallelle geschiedenis van dat sprankelende debuut dat Jonathan in 2002 zijn internationale roem bracht,' schrijft Van Baars. En: 'Alles is verlicht kun je dankzij Esther Foers memoir Ik wil je laten weten dat we er nog zijn gaan lezen als een sleutelroman, met het verhaal van de foto van ‘Augustine’ als rode draad. Bovendien kon Esther met haar memoir de cirkel rond maken, want er is veel gebeurd sinds de publicatie van Jonathans debuut.'
Andrea Bosman schrijft over Draussen vor der Tür de klassieker van Wolfgang Borchert, de auteur die 'de jonge mensen wier levens door de gruwelen van de oorlog getekend waren een stem gaf'. En Hans Achterhuis leverde een stuk over Hannah Arendts Eichmann in Jeruzalem. Ik was getroffen door de filosofische vragen die Arendt in haar verhaal had vervlochten. [...] In de publiciteit in en rond het proces werd Eichmann als een moreel monster gepresenteerd. Dat was geruststellend. Het kwaad bevond zich tijdens het proces veilig opgeborgen in een kooi van kogelvrij glas. Het publiek keek ernaar, tevreden dat het zich aan de goede kant bevond. Arendt zag echter een doodnormale man. Het vreselijke kwaad, waar zij hem ontegenzeggelijk verantwoordelijk voor achtte, kwam niet voort uit een verdorven hart, maar eerder uit een gebrek aan voorstellingsvermogen en een teveel aan ambtelijke gehoorzaamheid,' merkt hij onder meer op.
De tips:
- Els van Diggele, Het raadsel femma: 'Een bijzonder boek dat niet alleen over een meisje gaat dat Auschwitz overleefde, maar dat ook het verhaal van "de goede nazi" in een ander licht zet.'
- Victor Klemperer, Barre bevrijding: 'Joodse oorlogsdagboeken behoren tot de waardevolste geschiedschrijving over de Tweede Wereldoorlog. Zoals Nederland die van Anne Frank, Etty Hillesum of Paula Bermann heeft, zo heeft Duitsland dat van Victor Klemperer. Hij overleefde de oorlog, de Jodenvervolging en het bombardement van Dresden, wat hij allemaal met sierlijke pen beschrijft in dit boekje.'
- Michael Barzilaij, Cocky: 'Hij legt een verborgen gebleven verhaal bloot.'
- Frank van Kolfschooten, Remi: 'Een boek over een jongetje dat niemand onberoerd kan laten: Koentje Gezang, door zijn Joodse ouders als vondeling op de stoep gelegd van een gezin in Bloemendaal.'
- 1939-1945. Toen het oorlog was: 'Een indrukwekkend standaardwerk over de Tweede Wereldoorlog voor groep 7, 8 en de brugklas.'
- Ivar Schute, In de schaduw van een nachtvlinder: 'Schute werd vaak over zijn werk geïnterviewd, maar heeft nu ook de behoefte zijn eigen verhaal te vertellen.'
- Han van der Horst, Zwarte jaren: 'Een mooi overzichtswerk.'
- Uwe Timm, Mijn broer bijvoorbeeld: 'Timm baseerde zijn boek op het dagboek van zijn broer dat na diens dood werd opgestuurd en waar de schrijver pas op 60-jarige leeftijd voor het eerst in durft te lezen.'
De recensies van Trouw verschijnen elke zaterdag in Letter en Geest, en zijn voor abonnees te raadplegen op trouw.nl. Trouw is te koop bij het Nieuwscentrum.
