Bas Heijne en Jeroen Brouwers (het recensieoverzicht van de week van 19 februari 2020)

24 februari 2020
| | | | | | | | | | | | | | | | | | |

Onze wekelijkse samenvatting van de recensies in kranten en tijdschriften, met aandacht voor Bas Heijne, Jeroen Brouwers, Thomas Piketty en Sinclair McKay en verder: Tom Holland, Harald Hamersma, Jung Chang, Lieke Marsman, Maylis de Kerangal (Trouw), Dido Michielsen, Arnold Carmiggelt, Judith Schalansky, Timothy Winegard (de Volkskrant), Jean Kwok, Fernanda Melchor, Arvind Adiga (Het Parool), Christine Otten, Maarten van der Graaff (NRC Handelsblad), Roelof ten Napel, Robin Robertson (De Groene Amsterdammer).

Oudere afleveringen van deze rubriek zijn te raadplegen in ons archief. Tussen rechte haken staan de redactionele items op Athenaeum.nl.

 

Een zeer boekige Trouw afgelopen zaterdag, met in De Verdieping om te beginnen interviews door Nico de Fijter met Tom Holland, over Heerschappij [fragment] ('Van oorsprong christelijke ideeën leven voort terwijl ze op een niet-christelijke wijze zijn verpakt.'), en door Arjan Visser met Harald Hamersma over Onder de rook van de Heineken ('Misschien werd het wijn omdat mijn vader, zijn broers en mijn neven allemaal bier dronken en de geur van gist en hop, komend van de Heinekenbrouwerij, als een klamme molton over onze buurt hing.').

Dan in Letter & Geest Hans Stegeman over Thomas Piketty's Kapitaal en ideologie ('Mijn kritiek is dat Piketty niet ver genoeg gaat. Want bezit is niet alleen een oorzaak van ongelijkheid. Het is ook een van de grootste obstakels voor het creëren van een ecologisch duurzame economie.'), Paul van der Steen in gesprek met Jung Chang (Dochters van China: 'Als ik bezig ben met mijn boeken, probeer ik het heden buiten beschouwing te laten. Omdat vergelijkingen nooit helemaal kloppen. Maar het mag duidelijk zijn dat democratie het in het China van nu moeilijker heeft.') en Mitchell Esaja's inleiding bij de heruitgave van Anton de Koms Wij slaven van Suriname.

Janita Monna interviewde Lieke Marsman, die bij het Boekenweekthema een gedicht schreef: 'Poëzie is me dierbaar omdat die net iets anders kan oproepen dan andere vormen van kunst. Als ik door een gedicht geraakt word, hoef ik een week niks anders te lezen.' Inge Schilperoord las Lawrence Weschlers En hoe gaat het met u dokter Sacks? ('geen coherente biografie. Het is meer een caleidoscopische verzameling ruw materiaal'), en het Boek van de Week is Maylis de Kerangals Een wereld binnen handbereik. Ger Leppers schrijft: 'Het is een vorm van aandacht die een hulde is aan de veelvormige rijkdom van het leven. Maar wie haar boeken daarom zou willen afdoen als feelgoodromans doet ze schromelijk tekort. Daarvoor peilt Maylis de Kerangal te diep, en is haar thematiek te veelomvattend.'

Plus kortere stukken over de nieuwe boeken van Bart Chabot, Hyun-Sook Song, Sinclair McKay, Jan Brokken [onze recensie], Herman van de Wijdeven en Kate Read.

In de bijlage Tijd, ten slotte, de Levenslessen van Jaap Korteweg, nu binnenkort over hem het boek De vegetarische slager verschijnt.

De recensies van Trouw verschijnen elke zaterdag in Letter en Geest, en zijn voor abonnees te raadplegen op trouw.nlTrouw is te koop bij het Nieuwscentrum. 

Bas Heijne en Jeroen Brouwers (het recensieoverzicht van de week van 19 februari 2020)

Delen op

€ 54,99
€ 19,99
Kapitaal en ideologie | Thomas Piketty | 9789044543179
€ 54,99
Deze titel is (nog) niet op voorraad.
Dochters van China | Jung Chang | 9789022579572
€ 29,99
Levertijd 1 tot 2 werkdagen.
De volgende scan duurt vijf minuten | Lieke Marsman | 9789492928092
€ 9,99
Op voorraad Voor 23.00 besteld, binnen 1 à 2 dagen in huis. (Op werkdagen)
Heerschappij | Tom Holland | 9789025305864
ebook
€ 16,99
Capital and Ideology | Thomas Piketty | 9780674980822
€ 39,99
Op voorraad Voor 17.00 besteld, binnen 1 à 2 werkdagen in huis. (Op werkdagen)
De vegetarische slager | Jeroen Siebelink | 9789401611923
€ 24,99
Levertijd 1 tot 2 werkdagen.
Mijn vaders hand | Bart Chabot | 9789403174105
€ 24,99
Levertijd 1 tot 2 werkdagen.
Vuur en duisternis | Sinclair McKay | 9789045039831
€ 20,00
Op voorraad Levering binnen 2 werkdagen.
De vergelding | Jan Brokken | 9789045027487
€ 17,50
Op voorraad Voor 17.00 besteld, binnen 1 à 2 werkdagen in huis. (Op werkdagen)
Leugenaar leugenaar | Herman van de Wijdeven | 9789045124087
€ 18,99
Levertijd 1 tot 2 werkdagen.
Eén vos | Kate Read | 9789047711797
€ 14,99
Op voorraad Levering binnen 2 werkdagen.

Bo van Houwelingen las voor de Volkskrant drie romans over Nederlands-Indië:

  • Dido Michielsen, Lichter dan ik [fragment]: 'Michielsen baseert haar roman op de geschiedenis van haar betovergrootmoeder, een njai dus, maar weet het particuliere te overstijgen. [...] Het toont het schrijnende van een samenleving waarin vrouwen amper over hun eigen lot kunnen beschikken en aldus door mannen naar believen worden gebruikt, als inwisselbare objecten.'
  • Susan Smit, Tropenbruid: 'Oriëntalistische kitsch en zoet als spekkoek – zij het minder gelaagd.'
  • Diederik Samwel, Tropenvader: 'Een moesson van prietpraat waarin het potentieel interessante tropenvaderverhaal verzuipt.'

'Een fascinerende biografie' noemt Marcel Hulspas Arnold Carmiggelts 'Geheimzinnigheid is zijn fort.' Assien Bohmers 1912-1988 (archeoloog). '[Carmiggelt] kent het vakgebied, de mensen, de slepende conflicten, en schreef een uniek boek over wetenschap, over de grenzen van collaboratie, maar vooral: over een tragisch mensenleven.' En Arjan Peters over Judith Schalansky's Inventaris van enkele verliezen [fragment], 'een wederom hoogst oorspronkelijke mengeling van verhaal en verhandeling, waarin ze geschiedenissen opdist over smartelijke verliezen'.

Marcus Werner schreef nog over Timothy Winegards Mosquito ('een boeiende tour [...] door de wereldgeschiedenis, ondanks Winegards kokervisie'), en er zijn beknopte besprekingen van de boeken van Isabella Hammad [onze recensie | fragment] ('een breed uitgesponnen, uitstekend gedocumenteerd epos'), Gerald Murnane ('Murnane schrijft als de vlakte zelf, uitgestrekt en precies, zich verliezend in dat landschap zonder de heuvelstructuur van een klassieke vertelling.'), Dan Sleigh ('zo bruisend als de eerste roman was, zo rechtlijnig is 1795'), Thomas Verbogt [fragment] ('Verbogt lezen is prettig verzinken in een vertrouwd soort herinneringen; bíjna als de jouwe.'), Judith Herzberg ('zowel pijnlijk als dikwijls humoristisch', 'flitsend en vlijmend'), Éric Chevillard ('Een taalvirtuoos wiens zinnen zich schijnbaar ongedwongen aaneenrijgen terwijl het eigenlijk kunstige minigedichten zijn, fris en grappig.'), J.M. Coetzee ('Het materiaal had kunnen dienen als spiegel des schrijvers ziel, maar het lijkt wel of niemand het aandurfde er een interpretatie van te geven.'), en Marian Husken ('vlot geschreven, van begin tot eind boeiend boek').

De boekrecensies van de Volkskrant verschijnen elke zaterdag, en zijn te raadplegen op Volkskrant.nl/boeken - een selectie is slechts voor abonnees toegankelijk. De Volkskrant is te koop bij het Nieuwscentrum.

Lichter dan ik | Dido Michielsen | 9789048857227
€ 22,99
Voor 23.00 besteld, binnen 1 à 2 dagen in huis. (Op werkdagen)
Inventaris van enkele verliezen | Judith Schalansky | 9789493169074
€ 26,99
Levertijd 1 tot 2 werkdagen.
Tropenbruid | Susan Smit | 9789048835430
€ 21,99
Levertijd 1 tot 2 werkdagen.
Tropenvader | Diederik Samwel | 9789493095298
€ 22,50
Levertijd 1 tot 2 werkdagen.
Tropenbruid | Susan Smit | 9789048835447
ebook
€ 9,99
De Parijzenaar | Isabella Hammad | 9789026347672
€ 27,50
Levertijd 1 tot 2 werkdagen.
The Parisian | Isabella Hammad | 9781784705701
€ 15,99
Op voorraad Voor 17.00 besteld, binnen 1 à 2 werkdagen in huis. (Op werkdagen)
De vlakte | Gerald Murnane | 9789056726409
€ 21,99
Voor 23.00 besteld, binnen 1 à 2 dagen in huis. (Op werkdagen)
De vlakte | Gerald Murnane | 9789044978209
ebook
€ 12,99
Als je de stilte ziet | Thomas Verbogt | 9789046826621
€ 21,99
Op voorraad Voor 17.00 besteld, binnen 1 à 2 werkdagen in huis. (Op werkdagen)
Leedvermaak trilogie | Judith Herzberg | 9789463360906
€ 24,90
Op voorraad Voor 17.00 besteld, binnen 1 à 2 werkdagen in huis. (Op werkdagen)
De foto's van Jongensjaren | J.M. Coetzee | 9789059368194
€ 29,99
Op voorraad Voor 23.00 besteld, binnen 1 à 2 dagen in huis. (Op werkdagen)
Dokter XTC | Marian Husken | 9789463820431
€ 21,99
Op voorraad Levering binnen 2 werkdagen.
Dokter XTC | Marian Husken | 9789463820448
ebook
€ 9,99

Voor Het Parool sprak Marjolijn De Cocq met Jean Kwok, wier De perfecte zus onlangs in vertaling verscheen: 'Misschien is dat ook een van de stuwende krachten achter mijn schrijven: om alles zo toch een beetje vast te leggen. Om het idee dat als mensen mijn boek lezen, mijn moeder en broer daardoor een beetje voortleven.'

Dieuwertje Mertens las Fernanda Melchors Orkaanseizoen, 'een rauwe weergave van ongeveer alles wat er schort aan de Mexicaanse samenleving', Joukje Akveld Verloren woorden van Robert MacFarlane en Jackie Morris ('Een lyrisch boek dat de schoonheid van de natuur bezingt, uitgegeven op groot formaat met alle ruimte voor de naturalistische illustraties. Een belangrijk boek ook.'), en Dirk-Jan Arensman Aravind Adiga's Gratie: 'Ook al mist zijn vierde roman misschien wat van de aanstekelijke komische energie van zijn eersteling, daar staat veel tegenover. De knappe manier waarop hij Danny’s geschiedenis verweeft met het moordmysterie en zijn wonderlijke verhouding met dader en slachtoffer, bijvoorbeeld. Hoe Adiga middels de steeds jachtiger gedachtestroom van zijn verteller diens angst en prooidierstress voelbaar maakt. Een groot, politiek thema als het lot van de vluchteling weet te vatten in een klein, suspensevol verhaal ook.'

Dries Muus las de nieuwe Jeroen Brouwers, Cliënt E. Busken [fragment], 'een fascinerende, vaak komische roman, die qua eloquent gekanker in de eerste plaats aan Brouwers’ eerdere werk doet denken, en in de tweede aan dat van bijvoorbeeld Dimitri Verhulst. Qua vorm – een lange stream of consciousness, of beter gezegd, een wild rondslingerende gedachtencarrousel, "taalcarnaval", zou Busken zelf zeggen – doet Cliënt E. Busken denken aan Joyce'. 'Je kunt zeggen dat Brouwers te veel vraagt van zijn lezers. Aan de andere kant: hij geeft ze de ene explosieve, schitterende zin na de ander terug, en is met zijn laatste roman hoe dan ook glansrijk in zijn opzet geslaagd.'

De boekrecensies van Het Parool verschijnen elke zaterdag. Het Parool is te koop bij het Nieuwscentrum.

NRC Boeken opent met de nieuwe Thomas Piketty, Kapitaal en ideologie, 'een historische verdieping en geografische verbreding van de centrale stelling van Piketty: dat ongelijkheid ingebakken zit in de structuren van het moderne kapitalisme' volgens Merijn Oudenampsen. 'Dit nieuwe boek is minder baanbrekend dan zijn voorganger. Het mist ook een centrale, prikkelende stelling. Desondanks is het een indrukwekkende prestatie, die laat zien dat Piketty’s status als "rockster-econoom" meer dan verdiend is.'

Thomas de Veen las de nieuwe Christine Otten met gemengde gevoelens: 'Zo is haar verhaallijn in Een van ons niet doortastend genoeg behandeld om echt te boeien; en het is dan ook alsof Luc vooral dient om haar schrijversvragen en gebutste ziel in het licht te zetten, wat de vampiervermoedens enigszins bevestigt (en dat is evenzeer kritiek als compliment, dat Otten die ongemakkelijke complexiteit voelbaar maakt).' Maria Barnas dan Maarten van der Graaffs Nederland in stukken [fragment]: 'Wat de dichter ziet en wat hem niet bevalt, wordt niet meer alleen bevochten met ironie en lyriek; de taal zelf wordt ingezet om maatschappelijke fenomenen te onttakelen en van de grond af aan opnieuw op te bouwen.'

Vijf ballen dan van Arthur Eaton voor Bas Heijnes Mens/onmens [onze recensie]: 'Mens/Onmens is een schitterend portret van onze tijd; Bas Heijne een begenadigd beschouwer. Hij biedt, zoals altijd, panoramische vergezichten, herkent problemen, draagt oplossingen aan.' Jeroen van der Kris las Sinclair McKays Vuur en duisternis. Het bombardement op Dresden ('Het bijzondere aan dit boek is dat er veel meer verhalen in worden verteld dan alleen die over het bombardement.') en Niña Weijers Kellendonklezing ('Literatuur laat ons zien hoe een mens er niet in slaagt werkelijk te deugen, en op welke manieren zij er vaak helemaal niet mee bezig is wel of niet te deugen.').

Jonas Kooyman ten slotte sprak Kyle Chayka over zijn boek The Longing for Less. 'Ik zou het niet erg vinden als die trend voorbij is. Dat schrijf ik ook in mijn boek: je slaapkamer mag dan opgeruimd zijn, maar de wereld is nog steeds een puinhoop.'

Plus besprekingen van de nieuwe boeken van Enne Koens, Muriel Spark, Sanam Maher en Rob Luckerhof.

De boekrecensies van NRC Handelsblad verschijnen elke vrijdag in Boeken, en zijn voor abonnees te raadplegen op Nrc.nl. NRC Handelsblad is te koop bij het Nieuwscentrum.

Kapitaal en ideologie | Thomas Piketty | 9789044543179
€ 54,99
Deze titel is (nog) niet op voorraad.
Een van ons | Christine Otten | 9789044541038
€ 22,99
Levertijd 1 tot 2 werkdagen.
Nederland in stukken | Maarten van der Graaff | 9789492928603
€ 24,99
Levertijd 1 tot 2 werkdagen.
Mens/onmens | Bas Heijne | 9789044641479
€ 19,99
Op voorraad Voor 17.00 besteld, binnen 1 à 2 werkdagen in huis. (Op werkdagen)
Vuur en duisternis | Sinclair McKay | 9789045039831
€ 20,00
Op voorraad Levering binnen 2 werkdagen.
The Longing for Less | Kyle Chayka | 9781635572100
€ 28,99
Levertijd 4 tot 10 werkdagen.
Capital and Ideology | Thomas Piketty | 9780674980822
€ 39,99
Op voorraad Voor 17.00 besteld, binnen 1 à 2 werkdagen in huis. (Op werkdagen)
Mens/onmens | Bas Heijne | 9789044641493
ebook
€ 11,99
Stamina | Enne Koens | 9789057592805
€ 19,50
Levertijd 1 tot 2 werkdagen.
Stamina | Enne Koens | 9789057592829
ebook
€ 9,99
De beste jaren van juffrouw Brodie | Muriel Spark | 9789493081284
€ 23,99
Op voorraad Voor 17.00 besteld, binnen 1 à 2 werkdagen in huis. (Op werkdagen)
De wereld van Italo Svevo | Rob Luckerhof | 9789492395320
€ 21,95
Levertijd 1 tot 2 werkdagen.

In De Groene Amsterdammer deze week schrijft Marian Donner over Mens/Onmens van Bas Heijne [onze recensie]: 'Het is een mooie, gedegen analyse die Heijne maakt. Soepel geschreven, getuigend van veel kennis van zaken, en doordrongen van een hartstochtelijk verlangen om het liberalisme te redden omdat de alternatieven zo veel slechter zijn. Tegelijkertijd bevat Mens/onmens een enorme omissie. [...] waar is in dit verhaal het neoliberalisme?'

Alfred Schaffer over poëzie aan de hand van Roelof ten Napels In het vlees [fragment | onze recensie]: 'Het eindresultaat is een uiterst boeiende, intense en uitdagende dichtbundel.'

Graa Boomsma over Robert Robertsons Hier maak ik mijn stad [fragment]: 'Hier maak ik de stad is een pakkende alternatieve geschiedenis van Amerika, het land dat worstelt met zijn zuivere geheugen.'

Leon Verdonschot las de autobiografieën van Deborah Harry, Elton John en Flea, en constateerde twee opvallende overeenkomsten: 'de afwezigheid van een stabiel, veilig gezin in hun jeugd en de vele keren dat ze daar op cruciale momenten in hun leven naar refereren om hun eigen gedrag te verklaren', en drugs.

En tot slot schrijft Kees 't Hart over Jeroen Brouwers' Cliënt E. Busken [fragment]: 'Deze roman is een woedend, zeker ook rancuneus en af en toe tot op het bot megalomaan verslag van de omstandigheden waarbinnen de ‘held’ zich bevindt. Plus zijn verzet daartegen. De zinnen zijn lang, lopen soms in elkaar over, maar ze blijven altijd te volgen.'

De Groene Amsterdammer is elke woensdag al te koop bij het Nieuwscentrum. Athenaeum Boekhandel verzorgt de boekverkoop voor de website van De Groene

Mens/onmens | Bas Heijne | 9789044641479
€ 19,99
Op voorraad Voor 17.00 besteld, binnen 1 à 2 werkdagen in huis. (Op werkdagen)
In het vlees | Roelof ten Napel | 9789048853571
€ 19,99
Op voorraad Voor 17.00 besteld, binnen 1 à 2 werkdagen in huis. (Op werkdagen)
Mens/onmens | Bas Heijne | 9789044641493
ebook
€ 11,99
Ik | Elton John | 9789048838721
ebook
€ 9,99
Me | Elton John | 9781509853311
€ 35,00
Levertijd 4 tot 10 werkdagen.
Face It | Deborah Harry | 9789000359172
ebook
€ 12,99
pro-mbooks1 : athenaeum