Leesfragment: Nederland in stukken

Volgende week verschijnt de nieuwe bundel van Maarten van der Graaff, Nederland in stukken. Wij publiceren voor.

In 2015 sloot de linkse Utrechtse boekhandel De Rooie Rat haar deuren. Op de valreep kocht Maarten van der Graaff er oude pamfletten, studies en tijdschriften, uit interesse in de politieke taal uit de jaren zeventig, tachtig en negentig. Van der Graaff ging op zoek naar de verhalen die we vertellen om een ingewikkelde vraag te beantwoorden: Wat is Nederland? Flarden van liedjes, historische teksten, interviews, gedichten en beleidsdocumenten komen samen in deze bundel, om in een gelaagd document de vele mogelijke antwoorden op die vraag bloot te leggen. Tegelijkertijd stuitte hij op de verbrokkelde geschiedenis van de eigen seksualiteit, die in de gedichten sloop. Zo ontstond een bundel vol onderbroken verhalen, waarin de naden tussen de stukken zichtbaar blijven.

N.B. Eerder publiceerden we voor uit Van der Graaffs romandebuut, Wormen en engelen.

Bericht

Dit is het geval, denk ik. Naast de loodsen op de draaischijf staan bushaltes.
Omdat je niet te adresseren bent en steeds geboren wordt in automatisch gegenereerde brieven
verzond ik dit nog niet. Je komt tot stand in een mist van ambitie. Geweld. Je voedt je
met de energie van de draaischrijf. Je hebt geen coördinaten. Je betaalt geen
belasting. Bushaltes dus. Daar staan mensen bij. Ze kijken
naar de horizon. Ze verplaatsen zich door jouw buik, door de slecht verlichte gangen.
Zijn het eigenlijk wel jouw ingewanden of gebruik je ze tijdelijk?
Geef je ze straks aan de zee?
Soms voelen die mensen zoiets als verdrietige strijdbaarheid.
Ik zeg dit zonder ze te kennen. Dit is fictie.
Zij voelen iets in hun maag, onder aan
hun nek. Jij onderschat ze. En ook jij bent fictie
en ficties kunnen het elkaar moeilijk maken. Daar hoop ik op.
Ze doorkruisen jou. Om bij distributiecentra te komen, bijvoorbeeld.
Ze lezen dingen op hun telefoons. Ze herinneren zich de nacht waarin jij opeens
in het midden van de woonkamer zat, in het licht van een streamingdienst. Jij onderbrak
de stroom. Vaak ben je de stroom, vorm je geruisloos een doorgang.
Ze herkenden je niet, maar wisten toch wie je was.
Als jij in mijn woonkamer zat zou ik je ook niet herkennen.
Wat moet ik in de adresbalk schrijven?
Aan: Deltametropool. Klinkt als onhandige scifi.
Het maakt je grappiger. Megalomaan. Die naam is alweer
ouderwets, maar laadt je op met je geweld. Je verledens.
Dan kreuk je makkelijker.
Zodat gebeurtenissen opeens tegen elkaar aan liggen,
documenten in elkaar leeglopen.
Want jij bent niet waar je bent. Jij bent altijd elders.
Niemand zal jouw oppervlaktes met rust laten.
Je tweede vlaktes, derde vlaktes.
Je vormen zijn niet veilig in hun ondoordringbaarheid.
Bestanden bijvoegen. Verzenden.

© Maarten van der Graaff