Masha Gessen, Mark Boog, Kira Wuck en Jeroen Koch (de boekbesprekingen in de week van 25 april 2018)

Mac van Dinther schrijft over de boeken die hem hielpen om minder vlees te gaan eten. ‘Over vlees zijn boekenplanken volgeschreven: het perfecte varken, de ultieme biefstuk, het rund van kop tot staart. […] Maar de laatste jaren groeit het stapeltje boeken dat juist de andere kant op gaat: boeken die vragen stellen bij vlees en ons de weg willen wijzen naar een minder vlezige toekomst.’ Aan bod komen:

• Stoppen met vlees van Robert Bridgeman (‘De laatste aanwinst in dit genre.’)
• Het fastfoodparadijs van Eric Schlossers en Uitgebeend van Marcel van Silfhout (‘[Voor] wie meer wil weten over toestanden in de vleesindustrie (en de gebrekkige controle daarop)’)
• The Omnivore’s Dilemma van Michael Pollan. (‘Baanbrekend’)
• Dieren eten van Jonathan Safran Foer (‘Bij vlagen bijtend geschreven.’)
• How to Create a Vegan World van Tobias Leenaert (‘Benadert het probleem van de pragmatische kant.')
• Fatsoenlijk eten van Karen Duve (‘Een amusant, bij vlagen hilarisch boek, vol zelfspot.’)
• Clean Meat van Paul Shapiro (‘Beschrijft een beweging van wetenschappers en vooruitgangsoptimisten die de wereld willen verbeteren met kweekvlees.’)

Aleid Truijens bespreekt drie boeken over de verandering van het Nederlandse onderwijs. Een geschiedenis van het onderwijs in Nederland van Piet de Rooy [fragment] - ‘geen complete geschiedschrijving, eerder een onderhoudend “capita selecta”-college van een erudiete docent over onderwijskwesties tussen de oudheid en nu.’ Help, onze school is gekleurd! De toekomst begint in het onderwijs van Machteld de Jong en Huub Nelis - ‘lang van stof en een beetje op de hurken geschreven, maar geeft een goed inzicht in de belemmeringen voor kinderen van de tweede en derde generatie migranten.’ En De bijlesgeneratie. De opkomst van de onderwijscompetitie van Louise Elffers - ‘laat zien dat de werking van de selffulfilling prophecy pijnlijk goed zichtbaar is. Ze heeft ook oplossingen, dat is het goede nieuws.’

Frank van Zijl sprak Ivo Weyel over zijn boek Oorlogszoon. De onderduikjaren van mijn vader en het leven daarna. Weyel vond het dagboek van zijn vader terug en verdiepte zich in zijn geschiedenis en gedachten. Het werd een dubbeldagboek van vader en zoon. ‘Door het dagboek ben ik me bewuster van mijn eigen Joodse identiteit. Ik merk dat veel zaken waarop mijn vader hamerde veel waardevoller zijn dan ik altijd heb gewild.’ Ook Ad van Liempt las een dagboek, Het geheime dagboek van Arnold Douwes, Jodenredder, samengesteld door Johannes Houwink ten Cate en Bob Moore. ‘Het is het enige dagboek van een Jodenredder dat in Europa bekend is. De aantekeningen geven een indringend beeld van de stress en hectiek in het leven van een man die zijn beroep heeft gemaakt van het redden van mensenlevens.’

Marcel Hulspas bespreekt verder Hans Bots’ De Republiek der Letteren. ‘Bots besteedt in zijn boek geen aandacht aan die vreselijke Newton, aan de vetes, het kleinzielige gezeur, kortom, alles wat afbreuk deed aan het ideaal. Hij wil een ander verhaal vertellen. Zonder ons land was de Republiek der Letteren er nooit gekomen.’

Korter:

• Taede Smedes geeft vijf sterren aan De pater en de filosoof. De redding van het Husserl-archief van Toon Horsten. ‘Het boeiende, ontroerende, aangrijpende en bij vlagen spectaculaire verhaal over hoe één bevlogen pater in de Tweede Wereldoorlog Husserls archief van de ondergang weet te redden. […] Fenomenaal verteld en boeiend geschreven.’
• Wineke de Boer bespreekt Patrick Mondiano's Slapende herinneringen (uit het Frans vertaald door Maarten Elzinga) [recensie]: ‘Het is alsof Patrick Mondiano iets van het hart moest, iets dat meer dan vijftig jaar op zijn gemoed is blijven drukken en waarvan hij zich nu rekenschap wilde geven.’ Vier sterren.
• Aleid Truijens over Alles wat was van Willem Melchior. ‘De grootste kracht van Melchiors proza is zijn schaamteloosheid.’ Vier sterren.
• Eveneens vier van Wim Bossema voor Het genootschap van onvrijwillige dromers van José Eduardo Agualusa (vertaald uit het Portugees door Harrie Lemmens) [fragment]. ‘Agualusa vlecht de op het oog zo verschillende verhalen en stijlen (is dit nu een sprookje of een harde politieke roman?) op een zeer persoonlijke manier door elkaar.’

De boekrecensies van de Volkskrant verschijnen elke zaterdag in Sir Edmund, en zijn te raadplegen op volkskrant.nl/boeken - een selectie is slechts voor abonnees toegankelijk. De Volkskrant is te koop bij het Nieuwscentrum.