De 10 boeken die je als feminist gelezen moet hebben, met Madeleijn van den Nieuwenhuizen: 3. The Baby on the Fire Escape - Julie Phillips

Op Internationale Vrouwendag staan we stil bij feminisme, gelijkheid en vrouwengeschiedenis. Maar eigenlijk is dit natuurlijk iets om het hele jaar door bij stil te staan, en daarom presenteren we dit jaar elke maand één boek die elke feminist gelezen zou moeten hebben.

Na Aletta Jacobs Herinneringen en Het recht op seks (The Right to Sex) van filosoof Amia Srinivasan nu The Baby on the Fire Escape van Julie Phillips!

• Lees een fragment uit The Baby on the Fire Escape
• Lees de eerste tip: Aletta Jacobs, Herinneringen
• Lees de tweede tip: Amia Srinivasan, Het recht op seks

2. Julie Phillips - The Baby on the Fire Escape. Creativity, Motherhood and the Mind-Baby Problem

Madeleijn van den Nieuwenhuizen: 

‘In 2019 stelde De Telegraaf haar lezersschare de neutrale vraag: "Kan een moeder wel premier zijn?" Aanleiding was de benoeming van de eerste vrouwelijke premier in België, Sophie Wilmès, die naast vrouw ook nog eens een keertje moeder was. Geïrriteerd stelde ik mijn Instagramgevolg de eveneens zeer neutrale vraag "Kan een seksist wel hoofdredacteur zijn?" met een fotootje van Paul Jansen erboven. Vervolgens ging ik, historicus die ik ben, naar het Wikipedia-overzicht van Nederlandse premiers. Het was een middag welbesteed, het Googelen van de privélevens van Thorbecke en Drees tot Den Uyl en Balkenende. Wat bleek? Premierschap bleek prima te combineren met ouderschap.

Een beetje flauw misschien, want er zijn natuurlijk gegronde redenen om wél diep na te denken over de spanning tussen moederschap en carrière. De laatste jaren kwamen er in het bijzonder mooie boeken uit over moeders en de kunsten. Een notoire scepticus van het samengaan van die twee is Connie Palmen: ‘het is het een of het ander, niet allebei’. In een recent Volkskrant-interview voegde ze hier schoorvoetend aan toe: ‘ik nuanceer het, als ik in een goeie bui ben.’

In het boek The Baby on the Fire Escape: Creativity, Motherhood, and the Mind-Baby Problem lezen we hoe het eruit kan zien als je wél allebei doet. Auteur Julie Philips weeft levendige portretten aan elkaar van zes vrouwelijke creatievelingen in de twintigste eeuw; van Audre Lorde tot Susan Sontag en Alice Neel. The Baby on the Fire Escape is een reflectie op wat het betekent om te scheppen - niet in ‘a room of one’s own’ maar thuis met de fam (of nouja: met thuis een fam). Het knagende gevoel een egoïst te zijn, de worsteling met een fragmentatie van concentratie. En de radicale bevrijding die besloten lag in de realisatie dat moederschap niet buiten het kunstenaarschap staat, maar er onderdeel van is.

Mijn eigen interesse in de impact van huwelijksrecht op het leven van vrouwen in de twintigste eeuw maakte dat ik mijn oren spitste bij het verhaal van schrijfster Doris Lessing. Ze scheidde van haar man en werd tot vrij recent hard bekritiseerd voor het ‘verlaten’ van haar kinderen. Phillips laat zien dat een belangrijke reden dat de kinderen bij haar man bleven, was dat Lessing juridisch gezien automatisch de rechten op haar kinderen verloor met de scheiding - een standaard uitkomst in de jaren veertig. (Hetzelfde gold overigens in Nederland voor een goed deel van de twintigste eeuw.)

Aanrader voor elke feminist, en een mooi Moederdag-cadeau voor deze maand!'

Over The Baby on the Fire Escape:

What does it mean to create, not in “a room of one’s own” but in a domestic space? Do children and genius rule each other out? In The Baby on the Fire Escape, award-winning biographer Julie Phillips traverses the shifting terrain where motherhood and creativity converge.

With fierce empathy and vivid prose, Phillips evokes the intimate struggles of brilliant artists and writers, including Doris Lessing, who had to choose between her motherhood and herself; Ursula K. Le Guin, who found productive stability in family life; Audre Lorde, whose queer, polyamorous union allowed her to raise children on her own terms and Alice Neel, who once, to finish a painting, was said to have left her baby on the fire escape of her New York apartment. A meditation on maternal identity and artistic greatness, The Baby on the Fire Escape illuminates some of the most pressing conflicts in contemporary women’s lives.

Over Madeleijn van den Nieuwenhuizen

Madeleijn van den Nieuwenhuizen is rechtshistoricus, mediacriticus en uitgesproken feminist. Ze werkt als Fulbright PhD-kandidaat aan de City University of New York. Op haar Instagram-account @Zeikschrift stelt ze misstanden in de Nederlandse media aan de kaak, waaronder genderstereotypering. Ze werkt momenteel aan een grootschalig oral history-project over handelingsonbekwaanheid van getrouwde voruwen in Nederland.