Recensie: Ik hou van Liewe Cupido: Mathijs Deens De redder is een warmbloedige puzzel

25 april 2024 , door Daan Stoffelsen

| | | |

Er komt amper bloed te pas bij de zaken van Liewe Cupido. In 1995 mislukte een reddingsactie ten noorden van de Rottumerplaat, in 2016 wordt het lijk gevonden in Engeland. Al is Mathijs Deens nieuwste, De redder, een van zijn spraakzaamste waddenthrillers, de zwijgzaamheid overheerst nog steeds. Mensen verzwijgen dingen, ze liegen, ze werken op je schuldgevoel, maar ondanks alle dwaalsporen weet Lieuwe de puzzel toch te leggen.

Ik vond het een heel fijn boek, en ik sta daar niet alleen in. Ilja Velthuis, mijn Haarlemse collega, is heel enthousiast: ‘Ik vind hem beter dan de vorige, met een heel goede plot die langzaam wordt opgebouwd en zich ook heel langzaam ontvouwt.’ De vraag die dat vorige boek, De duiker, opwerpt — hoe is Liewes vader, de visser van de TX13 omgekomen — lijkt aanvankelijk het boek en onze Duits-Nederlandse rechercheur op te slokken, terwijl zijn nieuw aangenomen secondant Xander Rimbach zich op de cold case start, net als de net-nog-niet-gepensioneerde Geeske Dobbenga. Deen wisselt al die verhaallijnen — Liewe komt zelfs pas in hoofdstuk 7 in beeld — en die van een enkele andere agent of omstander soepel af.

Xanders pogingen om een van de Duitse redders te spreken te krijgen, eindigt in een vergiftiging. Dat overleeft hij, maar het is maar een van de vele afleidingen waarmee de speurders om moeten gaan. Er zijn verschillende versies van de reddingsactie waarbij de kapitein van de Pollux omkwam, zijn gebitsgegevens matchen, maar zijn DNA niet met dat van zijn dochter, de aantrekkelijke jonge actrice Lotte. En wat weet de pastoor? Liewe is er niet bij met zijn hoofd, en pas in het slot en met behulp van archieven, komt de uiterst manipulatieve dader in beeld.

Ilja: ‘Je ziet het voor je en snapt het ook helemaal, dat de dingen zo gaan, dat mensen in het nauw gedreven tot wanhoopsdaden overgaan. Prachtig! En daar tussendoor nog het eigen leed, het trauma van onze heerlijke speurder; ik hou van Liewe Cupido!’ Want vooral wordt in De redder de koelbloedige Cupido meer mens. Hij praat meer, wordt boos, voelt zich schuldig, en — nog een mooie lijn uit De duiker — blijkt in Miriam een betrouwbare steun te hebben.

‘“Liewe, luister even rustig naar mij. Adem rustig, vier tellen in, vasthouden en dan rustig acht tellen uit. En luister naar me... Ik vertel je wat en jij concentreert je op je adem. Ik heb ooit in Portugal een stierengevecht gezien. Iemand had me meegenomen, doet er niet toe wie, je kent hem niet, het is lang geleden. Ik wilde eerst niet, maar ik ben toch gegaan. Ze maken de stier niet dood, dat mag niet in Portugal. Dus ik ben toch meegegaan, en het was verschrikkelijk. Die stier werd mishandeld, speren in zijn rug, hij werd razend, iedereen juichen en schreeuwen, maar dat dier kon nergens heen en pas toen hij volledig uitgeput was en stond te wankelen op zijn poten, toen ging het hek open en toen kwam zijn kudde binnen, een paar koeien, kalfjes erbij... en die namen de stier in hun midden en namen hem mee de arena uit.’
Liewe luistert met gesloten ogen.
“Dat was zo ontroerend,” zegt Miriam. ‘Dat grote, gewonde, doodsbange dier, dat opging in die kleine kudde en werd meegenomen de arena uit. En nu moet je naar me luisteren, Liewe, want jij bent nu die gewonde stier. En wij zijn je kudde en we komen je halen.”’

Ilja: ‘Het einde is hartverscheurend mooi. Je wilt het in één adem uitlezen, en tegelijkertijd is dat zonde omdat het zo mooi is.’ Ook in deze waddenthriller houdt Deen je aandacht vast tot lang na het sluiten van het dossier, maar vooral door zijn warmbloedige personages, van wie je niet zelden hoopt dat ze in het vierde deel terug komen. Lieuwes staccato zinnen en beperkte mededeelzaamheid blijven, maar zijn innerlijke wereld en onze blik op de Wadden groeit.

Daan Stoffelsen is webshopmanager van Athenaeum.nl.
Ilja Velthuis boekverkoper in Haarlem en blogt als Ilja Marie op eenleveninscenes.com.