Nieuwsoverzicht

Philippe Claudel wint de Independent Foreign Fiction Prize, J.M. Coetzee wordt Ridder in de Orde van de Nederlandse leeuw en Prix mondial de la Fondation Simone et Cino del Duca gaat naar Patrick Modiano.

De Gouden Uil ging naar Cees Nooteboom, de NKV-prijs naar René Veenman, de Paul Snoek Poëzieprijs naar Peter Holvoet-Hanssen, en de nominaties voor de Samuel Johnson Prize zijn bekend.

Gerbrands Bakkers The Twin (Boven is het stil), in de vertaling van David Colmer, is genomineerd voor de IMPAC Dublin Literary Award (en werd al genomineerd voor de Oxford-Weidenfeld Translation Prize 2009 en de Best Translated Book Award 2010). Reden voor ons om Colmer te vragen de vertaling van die veelgeprezen eerste zin toe te lichten: ‘I’ve put Father upstairs.’

Serena, de vierde roman van de Amerikaanse auteur Ron Rash portretteert de Pembertons, die fortuin maken in de houthandel in North Carolina. Serena dwingt meteen respect af door haar kennis van zaken en haar keiharde optreden binnen het houtkamp. En daarbuiten: Serena is wraakzuchtig. Anneke Bok en Nan Lenders verzorgden de vertaling, en we vroegen ze een toelichting te geven op de eerste zin: 'Toen Pemberton terugkeerde naar de bergen van North Carolina, na een verblijf van drie maanden in Boston waar hij de nalatenschap van zijn vader had afgehandeld, bevond zich onder de wachtenden op het perron een jonge vrouw die zwanger van hem was.'

Vanuit achterstand nog enkele prijswinnaars en nominaties: Jabik Veenbaas en Willem Visser (Filter Vertaalprijs), Sofi Oksanen (Noordse literatuurprijs), Tonnus Oosterhoff (Gezelleprijs), de nominaties voor de NKV-prijs, de Socratesbeker, de Gouden Strop en de Esta prijs voor het beste Luisterboek.

Alejandro Zambra (Santiago de Chile, 1975) kwam in 2006 de literaire wereld binnengestormd. Zijn eerste boek Bonsai ontving meteen de twee belangrijkste literaire prijzen in Chili, en werd vervolgens naar negen talen vertaald. Onlangs verscheen het als eersteling bij de nieuwe literaire uitgeverij Karaat. Luc de Rooy vertaalde de roman, en we vroegen hem om de eerste zinnen toe te lichten: ‘Aan het eind sterft zij en blijft hij eenzaam achter, al was hij eigenlijk al jaren voor haar dood, voor Emilia’s dood, eenzaam...’

Onlangs is Cold Spring Harbor verschenen, Richard Yates’ laatste roman (1986), over een een ex-militair die nooit mocht vechten en zijn echtgenote, een zenuwzieke alcoholiste. En hun zoon, Evan. Marijke Emeis vertaalde de roman, en we vroegen haar om de eerste zin toe te lichten: ‘Alle zorgen om Evan Shepards onbehouwen jeugd werden goedgemaakt toen hij op zijn zeventiende, in 1935, verliefd werd op auto’s.’

Onlangs verscheen de derde roman van Erling Jepsen, Met oprechte deelneming, over Allan, die al jaren geen contact meer heeft met zijn vader, die hem en zijn zus mishandelde en Allan verwijt dat hij daarover schreef. Nu is vader overleden, en Allan is niet op de begrafenis uitgenodigd. Diederik Grit en Edith Koenders vertaalden de roman, en we vroegen hen de titel van het eerste hoofdstuk toe te lichten: 'Dat-ding-voor-je-weet-wel'.

De derde roman van Laurent Graff, Il ne vous reste qu’une photo à prendre, verscheen deze week in de vertaling van Han Meyer als Je laatste foto. Het verlies van een geliefde doet een man stoppen met fotograferen, en pas twintig jaar later heroverweegt hij zijn besluit. We vroegen Han Meyer de vertaling van de eerste zinnen toe te lichten: 'Twintig jaar geleden ben ik gestopt met fotograferen, na de dood van M.'

Avonturen in de alledaagse onwerkelijkheid (Întâmplari în irealitate imediata, 1936) is een uitzonderlijke bildungsroman, tegelijk persoonlijk en universeel. Een jongeman stelt zichzelf fundamentele vragen als ‘Wie ben ik?’ of ‘Waarin bestaat het gevoel van werkelijkheid?’ Het ‘ware’ leven dat hij nastreeft, loopt onveranderlijk uit op het banale. Hoe dichter hij bij de mensen, plaatsen en dingen in de buurt komt, hoe vreemder ze worden. ‘Ik weet waar ik ben en dat ik leef, maar er ontbreekt iets aan dat alles,’ zegt de ik-figuur. Blecher gaat voorbij de shtetl, de provincieplaats, voorbij de randen van de beschaving en realiteit en daalt af tot in de afgrond van zijn ziel om de zin en betekenis van zijn bestaan en van de seksualiteit te ontdekken. Jan H. Mysjkin vertaalde de roman en schreef een inleiding. We vroegen hem de eerste zin toe te lichten.

Volgens I.B. Singer was dit verhaal van verliefdheid en obsessie het meesterwerk van Nobelprijswinnaar Knut Hamsun: Pan. Hij is onlangs verschenen bij Uitgeverij De Geus, in de herziene vertaling van Rita Verschuur. We vroegen haar haar vertaling van de eerste zinnen ervan toe te lichten: 'De laatste dagen heb ik telkens moeten denken aan de eeuwige dag van de Nordlandse zomer. Ik zit er steeds maar aan te denken...'

Deutscher Buchpreiswinnaar Der Turm, van Uwe Tellkamp, een epische roman over een aantal gezinnen in Dresden, de laatste jaren van, is onlangs verschenen in de vertaling van Goverdien Hauth-Grubben. We vroegen haar om het eerste, ellenlange zin(sdeel) en haar vertaling daarvan toe te lichten, die begint met 'Zoekend, de stroom leek sterker te worden in de beginnende nacht, zijn huid knetterde en knisterde...'

La Peur (1930), het verslag van de hel van het WOI-front van infanterist en romancier Gabriel Chevallier, werd vorig jaar herontdekt. Deze aanklacht tegen de oorlog, beeldend, lucide en intelligent opgetekend, is in de vertaling van Prescilla van Zoest bij Uitgeverij Cossee nu ook in het Nederlands beschikbaar als Heldenangst. We vroegen haar om de eerste zin toe te lichten: 'De brand smeulde al diep in Europa, en het zorgeloze Frankrijk, in lichte jurkjes, strohoeden en flanellen pantalons, pakte zijn koffers om met vakantie te gaan.'

Deutscher Buchpreiswinnaar Der Turm, van Uwe Tellkamp, een epische roman over een aantal gezinnen in Dresden, de laatste jaren van, is onlangs verschenen in de vertaling van Goverdien Hauth-Grubben. We vroegen haar om het eerste, ellenlange zin(sdeel) en haar vertaling daarvan toe te lichten, die begint met 'Zoekend, de stroom leek sterker te worden in de beginnende nacht, zijn huid knetterde en knisterde...'

Athenaeum Boekhandel verkoopt de studieboeken voor verschillende studies aan de HvA en UvA. Een van die studies is Europese Studies, een van de docenten bij die studie is Joep Leerssen. Hij geeft het hoorcollege Culturele vormgeving van Europa. We mailden met hem over het tweerichtingsverkeer tussen literatuur en geschiedenis, over kip en ei, boek en college, en aanraders: Geert Mak en Tolstoj.

Athenaeum Boekhandel verkoopt de studieboeken voor verschillende studies aan de HvA en UvA. Een van die studies is Griekse en Latijnse Taal en Cultuur (GLTC), een van de docenten bij die studie is Mathieu de Bakker. We treffen het niet als we het met hem over de opening van het studieseizoen willen hebben - hij heeft een sabbatshalfjaar. Toch vertelt de UvA-docent van het jaar 2008 enthousiast over de geschiedschrijvers Herodotus en Thucydides, en het opbouwen van een basisbibliotheek.

Athenaeum Boekhandel verkoopt de studieboeken voor verschillende studies aan de HvA en UvA. Een van die studies is Sociologie, en Bart van Heerikhuizen geeft er onder andere Sociologische theorie. We spraken met hem over blijvende liefde De Tocqueville, over Ritzer en Farganis en over Shoah - verplicht kijkwerk voor menswetenschappers, vindt hij.

Alle toelichtingen door vertalers op eerste zinnen, alinea's, pagina's, en andere vertaalproblemen en -pleziertjes zijn ook te vinden onder de tag vertaling.

Wat typeert millennialliteratuur? Dat is de vraag die nu vaak wordt gesteld door het groeiend aantal succesvolle millennialschrijvers. Wat maakt de boeken van Sally Rooney zo aantrekkelijk? Een deel van het antwoord ligt in de groeiende afkeer voor ironisch vertellen. Rooneys romans nemen kleine en grote menselijke emoties en gedachten serieus. Dat kan natuurlijk onhandig zijn, denk aan de e-mailcorrespondentie tussen de twee hoofdpersonages in Beautiful World Where Are You, maar het zorgt ook voor herkenning. Dus, voor wie Sally Rooney al heeft gelezen, volgen hier drie boeken van millennialauteurs die net zo goed en herkenbaar zijn. Door Ghizlan El Hachimi.