Leesfragment: De gebeurtenis

30 augustus verschijnt de nieuwe roman van Peter Terrin, De gebeurtenis. Lees nu alvast een fragment en reserveer je exemplaar.

Een subtiel ingenieuze roman-in-verhalen van internationale allure.

Juliette is een alleenstaande vrouw van middelbare leeftijd en de trouwe assistent van Willem, een hoogbejaarde schrijver die door ziekte blind is geworden en zijn boeken aan haar dicteert. In de nadagen van zijn carrière beleeft hij zijn grootste successen. Als Willem komt te overlijden, vecht zijn jonge vrouw Femke zijn testament aan. Daarin heeft Willem bepaald dat Juliette niet alleen zijn beroemde verzameling eerste drukken krijgt, maar ook een memorystick met vermoedelijk zijn ultieme, onthullende dictaten.

De gebeurtenis is een speels en rijk boek waarin de verhalen subtiel in elkaar grijpen. Ze lezen als hoofdstukken uit de laatste roman die Juliette en haar beminde Willem samen schrijven, gescheiden door de dood, maar één in hun proza. Daarin treffen we, onder meer, een terminale patiënt die maar niet sterft, een hond die verloren loopt op kerstavond, een menselijk brein dat geüpload wordt naar de iHead, en een man die zwaait naar zijn vrouw in het gesloten woonzorgcentrum. Een roman-in-verhalen over de grillige liefde, waarin Peter Terrin eens te meer zijn personages bezwerend tot leven wekt.

N.B. Lees ook een fragment uit en Daan Stoffelsens bespreking van Al het blauw. Eerder publiceerden we voor uit Patricia, Yucca, Monte Carlo en Post Mortem, en lichtten vertalers Christiane Kuby & Herbert Post de Duitse vertaling van Monte Carlo toe.

Juliette

Het onderzoeksteam heeft voor Juliette gekozen. Ze krijgt het nieuws twee dagen voor de test met de upload van Willem plaats zal vinden. Het vleit haar, ze hebben niet voor Femke gekozen, zijn jonge weduwe. Het voelt als een erkenning voor haar werk en voor de offers die ze heeft gebracht.

Ze is opgewonden en ’s avonds belt ze aan bij Rosa, haar bovenbuurvrouw. Ze hebben elkaar leren kennen in het wassalon. Om de beurt nodigen ze elkaar uit voor het aperitief, altijd op vrijdag. Het is woensdag. Ik ben het, zegt Juliette. Rosa kijkt door het spionnetje en dan schuchter om de deur. Juliette steekt de champagne die ze snel bij de Turk is gaan kopen in de lucht.

Rosa kent het verhaal van Willem en Femke, de overleden schrijver voor wie Juliette jaren heeft gewerkt, en zijn drieënveertig jaar jongere vrouw, een actrice.

Rosa is niet voorzien op bezoek, ze delen een restje olijven en een paar verdroogde sneden Italiaanse ham, en om acht uur is die eerste, lichte roes die een genadig licht werpt op het solitaire leven dat ze leiden, lang voorbij. Om negen uur trekt Juliette de lakens onder haar kin. Ze luistert naar het gestommel boven haar. Rosa woont op twaalf, Juliette op elf, hun woningen zijn identiek. Ze is blij dat ze het laatste rode wijntje niet meer heeft aangeraakt, dat ze in de badkamer twee glazen water heeft gedronken, en slaapt snel in.

De volgende dag is ze onrustig van de alcohol. Ze verwacht aldoor de deurbel. Ze verwacht een juridische reactie van Femke op haar selectie voor de test, een officieel bezwaar dat haar persoonlijk overhandigd zal worden. Femke heeft na Willems dood, zeven maanden geleden, ook de rechtsgeldigheid van zijn testament aangevochten. Zijn waardevolle collectie originele manuscripten en eerste drukken uit de wereldliteratuur, én een laatste memorystick met dictaten? Geschonken aan Juliette, zijn assistent? De zaak is hangende, het vonnis laat op zich wachten. Juliette kent de strijdlust van Femke en blijft tot na middernacht in haar nette kleren aan de keukentafel zitten, ze wil door niemand verrast worden.

De volgende morgen besluit ze de bus te nemen. De halte ligt een eindje van het onderzoekscentrum, ze vindt het aangenaam om nog even in de frisse buitenlucht te zijn, zonder journalisten en camera’s, tussen de mooie witte huizen die te midden van de overweldigende herfstkleuren schitteren in de zon.

Hoe vreselijk is het voor Willem geweest toen hij niet meer kon genieten van de glooiende Engelse tuin die zich vanaf de dorpel van zijn werkkamer ontrolde in het landschap? Hoe vreselijk dat hij door het pijnlijke licht in zijn zieke ogen ten slotte plaats moest nemen aan de andere kant van zijn bureau- ministre? Geen woord erover is ooit over zijn lippen gekomen, nooit, niet tegen haar. Er was werk aan de winkel. Noteer! Haar hart maakt een sprongetje in haar borst bij de herinnering aan dat bevel, alsof ze weer bij hem is, in het prille begin, luisterend naar zijn silhouet in het tegenlicht en de kronkelende gang van zijn gedachten, de hele dag.

Zonder zijn oogziekte zou ze hem nooit ontmoet hebben. Hij heeft haar tijdens die acht jaar dat ze zijn assistent is geweest nooit werkelijk gezien. Aanvankelijk, gedurende een paar maanden, was ze een schim en als hij sprak draaide hij zijn hoofd in haar richting. Ze wist dat hij van haar korte haar hield. Hij zei het niet, ze hoorde het in zijn verhalen, de vrouwen kregen een opgeknipt jongenskapsel met ontblote oren, of een hoge Franse carré zoals de sterren in de stomme film. Zijn late succes was voor velen onverklaarbaar. Zelf schreef hij het toe aan zijn blindheid, waardoor de afleiding verdween en hij beter kon kijken.

Juliette heeft lang nagedacht over haar kleren, het is een rare dag. Het zwarte mantelpakje dat ze in het voorjaar op zijn begrafenis heeft gedragen is natuurlijk niet geschikt. Maar al heeft de wetenschap zijn hersenen kunnen uploaden, Willem is nog steeds dood en begraven, en voor veel mensen lijkt dat pas gisteren gebeurd. Zonder te vertragen stapt ze op de ingang van het complex toe. Op de vragen van de journalisten geeft ze geen antwoord. Fotografen roepen haar zomaar bij haar voornaam, ze vindt het stuitend. Ze kijkt naar de grond, ziet hun lelijke schoenen. Eenmaal binnen drukt de directeur van het instituut haar de hand. Hij doet verontwaardigd over de drukte en ophef bij de ingang, maar hij straalt van de aandacht.

In een raamloos vergaderzaaltje wordt ze ontvangen door het team van onderzoekers die aan dit project hebben meegewerkt. Ze staan naast hun stoel, ze hebben witte, ernstige gezichten. Als tijdens een misviering gaan ze tegelijk zitten. Het is er koud. De leider vertelt dat er naast dit Europese project vermoedelijk nog drie teams in de wereld onderzoek verrichten. Eén in Silicon Valley en twee in het Verre Oosten. De laatste nemen het niet zo nauw met de ethische kant van de zaak. Ze worden zwaar gefinancierd door Chinese hightechbedrijven. Ze willen Apple voor zijn, dat volgens The Washington Post een product heeft laten patenteren dat mogelijk de ‘iHead’ wordt.
Wij, vertelt de leider, hebben van bij het begin een andere route gevolgd. Bij het uploaden naar het bio-dock hebben we andere gebieden van de hersenen gestimuleerd, wat nu, voor het tot stand brengen van de anorganische communicatie, van groot belang blijkt te zijn. We geloven dat we een kleine voorsprong hebben. Bovendien hebben wij ons niet blindgestaard op nanotransponders. Een paar onderzoekers glimlachen zelfvoldaan voor zich uit.
Eerst zal Juliette zich privé tot Willem kunnen richten. Indien er contact ontstaat, wat een absolute primeur zou zijn, volgt wat later een officieel gedeelte met een aantal standaardvragen dat live door vijf gelieerde universiteiten gevolgd zal worden. Daarna beslissen ze in samenspraak met de weduwe wat ze zullen tonen op de persconferentie vanavond. Het zal vreemd zijn, zegt de leider nog. Neem uw tijd. Ik weet dat het niet eenvoudig is, maar probeer, ik herhaal, probeer in de mate van het mogelijke te klinken zoals gewoonlijk, zoals hij u kent. We weten dat uw relatie een puur auditief karakter had, zonder een visuele basis, en dat is vanuit ons standpunt, met een bio-dock dat niets ziet en alleen maar kan horen, uiteraard een grote troef.

In het aangrenzende kamertje is het warmer. Op de tafel een glas en een fles bronwater, tissues en een plastic plantje. De stoel staat naar het scherm gericht waarop de animatie van Willem zal verschijnen. De deur wordt dichtgedaan en Juliette blijft alleen achter in de stilte. Haar hart klopt in haar hoofd.

Wanneer het licht dimt komt Willem geleidelijk tevoorschijn, als vanuit de mist, wellicht om haar niet te choqueren. Hij is een stuk jonger dan toen hij stierf. Door het kraagje van zijn overhemd en hoe zijn haar zit weet ze welke foto’s ze hebben gebruikt om de animatie van zijn hoofd te maken. Een kleiner hoofd. Af en toe knipperen zijn oogleden, snel, vrouwelijk.

Ik ben het, zegt ze. Juliette. Ze wacht even. Je zou dit erg grappig vinden, je hebt lange, donkere wimpers gekregen. Het blijft stil. Zijn blik is indringend. Ze heeft de indruk dat hij naar haar kijkt, voor het eerst, dat hij daarom stil is, dat wat hij ziet hem ontgoochelt. Maar dat is onmogelijk. Ga maar door, klinkt de stem van de projectleider uit een kleine luidspreker in de tafel. U doet het prima, we zien duidelijk activiteit. Wie zijn die mensen? vraagt Willem. Gedempt door de muren hoort ze een uitbarsting van gejuich. Willems stem is brokkelig maar verrassend levensecht. Het klinkt als een slechte telefoonverbinding van vroeger, en in deze ongewone omstandigheden lijkt het of Willem zich in een uithoek van het heelal bevindt, lichtjaren van haar verwijderd. Wie zijn die mensen, Juliette?