Recensie: Intiem portret van een buitenbeentje: Ludwig Volbeda, Oever

Oever, het eerste kinderboek geschreven door Gouden Penseelwinnaar Ludwig Volbeda, die eerder boeken illustreerde van onder anderen Benny Lindelauf en Ted van Lieshout, is een intiem portret van buitenbeentje Jip. In de meivakantie moet Jip voor school een zelfportret tekenen. Aan Jips tekenkunsten zal het niet liggen, maar een onzeker zelfbeeld maakt de opdracht tot persoonlijke hel.

• Lees een fragment uit Lucas Rijnevelds De avond is ongemak

Jip richt zich veel liever op het insectenrijk of Oever, haar beste vriend. Jip is een personage dat wat wegheeft van Jas uit Lucas Rijnevelds debuut De avond is ongemak. In Jips duistere fantasie, teruggetrokkenheid, interesse in het insectenrijk, het weglopen, verstoppen. Lang blijft het voor de lezer onduidelijk of Jip een jongen of meisje is, maar juist deze vaagheid maakt Ludwig Volbeda’s boek zo sterk. Hij kruipt meesterlijk in het hoofd van een tiener, voor wie fantasie en realiteit dicht bij elkaar liggen, voor wie identiteit iets instabiels en fluïde is. Wat betekent het om een meisje te zijn? En hoe voelt het om verliefd te zijn?

In het dagboek dat Jip bijhoudt krijgt ze de ruimte om deze vragen veilig uit te denken. Zo in de passage, waar Jip teruglikt op de eerste ontmoeting met Oever:

‘Toen ik zeven was zag ik voor het eerst een jongen. [...] Hij heette Oever en ik wist niet of ik hem wilde leren kennen of hem wilde zijn. [...] Snap je dat? Ik snap het als je het niet snapt.’

Volbeda slaagt hier te resoneren met de onzekerheid en angst die élk kind ervaart bij het ontdekken van zijn identiteit. Oever is een absolute aanrader. En net als Annet Schaas Lampje is dit een kinderboek dat ik ook elke volwassen lezer aan kan raden.

Bart Nijensteen is winkelmanager van Athenaeum Boekhandel Zuidoost.