Recensie: Vijanden en vrienden rond een hond: over Anna Woltz' hartveroverende Alaska

30 september 2023 , door Daan Stoffelsen
| |

42! De een-na-hoogste notering (van de vier) voor Anna Woltz gaat naar Alaska (2016, Zilveren Griffel), een spannend en hartveroverend boek over twee buitenstaanders in de brugklas: Sven heeft sinds een jaar epilepsie, Parker was getuige van een overval op de winkel van haar ouders. Zijn hulphond blijkt haar oude hond: Alaska.

Geen garantie voor vriendschap

Die overeenkomst is geen garantie voor een vriendschap. Ze dragen allebei een flinke dosis ellende mee, en dat maakt alle contact ingewikkelder. Parker hoefde niet zo nodig op te vallen, Sven wilde vooral bekend worden om iets anders dan zijn attacks, het lukt ze allebei niet: als Parker heeft laten horen dat ze jingle bells kan blaffen, verzint Sven de bijnaam Barker (hoeveel meer heb je nodig voor een levenslang vijandschap?). En als Sven een aanval krijgt, gaat een filmpje de school rond. Maar dan weet Parker al hoe ze hem kan helpen, en stapt ze over haar boosheid heen.

Alaska brengt hen samen; Parker fietst ’s nachts naar Svens huis en sluipt met een bivakmuts op naar binnen om haar hond te knuffelen. Nee, zijn hond, in zijn slaapkamer! Er ontstaat een verstandhouding, al lijkt die voorgoed kapot als tijdens een nachtelijks duel Alaska voor Sven kiest. Toch komt het goed, als Sven Parker te hulp schiet als ze haar overvaller achtervolgt, en Parker ziet hoe Alaska een aanval van Sven voorvoelt.

Verbindingen en verschillen

Alaska is een boek over verbinding maken, met een ander mens of dier, over moed en intuïtie, over ziek zijn en gek zijn. Dat formuleer ik wel heel algemeen, specifiek gaat het natuurlijk over brugklassers, nieuw in een situatie. De eerste zin van Parkers tweede hoofdstuk: ‘We zitten doodstil naar de leraar Frans te kijken, maar ik weet zeker dat het bij iedereen vanbinnen net zo hard bonkt en bruist als bij mij.’ Wie worden haar vrienden?

Heel knap illustreert Woltz dat kinderen thuis (’s nachts) anders zijn dan op school (overdag), ze maakt die ontmoetingen, waarbij lange tijd een van de twee iets niet weet van de ander, heel spannend en intiem. De alternerende hoofdstukken, eerst Svens perspectief, dan van Parker, werken goed, ook met die ontbrekende kennis. De duelscène en de scène met de overvaller zijn geweldig, Woltz haalt daar het beste uit haar personages, en raakt haar lezers.

Fris en raak, prijswinnend proza

En zoals altijd schrijft ze vlot en geestig, vanaf de eerste zinnen, zinnen die woord voor woord relevant blijken voor het hele boek:

‘Mijn fiets suist door de straten, want alle stoplichten staan vandaag op groen. Alsof de wereld tegen me wil zeggen: kijk, eigenlijk val ik best mee.
Ik zit met zevenentwintig andere kinderen in klas 1b en bijna iedereen heb ik al een keer gezien. Eén jongen was ziek tijdens de introductiemiddag in juni. Stel je voor - die kent nog helemaal niemand. Ik ben blij dat ik me niet kan herinneren hoe het was om geboren te worden. Lig je daar, helemaal bloot in een wereld vol vreemden.’

De frisheid van een pasgeborene, sorry voor de beeldspraak maar ik kan hem niet laten liggen, die verheft het proza van Anna Woltz. Uitstekend geconstrueerd in een herkenbare jongerenwereld, met personages die leren, stoer te zijn, actie te ondernemen, vriendschappen te sluiten.

Sinds 2012 -ze debuteerde in 1998 - wordt Woltz telkens bekroond voor haar boeken, en al staan Ik kan nog steeds niet vliegen (2012, Thea Beckmanprijs) en Mijn bijzonder rare week met Tess (2013, ook Beckmanprijs) nog niet in de top-honderd, deze andere vier horen daar zeker. En nu is De spin en de sleutel net verschenen. Is deze weer een bekroning waard? Ik heb hoge verwachtingen - in ieder geval voor de 2023-editie van de Grote Vriendelijke Honderd.

Daan Stoffelsen is webredacteur van Athenaeum Boekhandel en vader van twee.

Delen op

Gerelateerde boeken

pro-mbooks1 : athenaeum