Recensie: Sara Baumes Handiwork is een prachtig non-fictiedebuut

Een prachtig wit boek, van kleiner formaat dan de meeste paperbacks, trok mijn aandacht. Een foto van gekleurde houten vogeltjes sierde de omslag. Ik las op de flaptekst achterop woorden en zinnen als ‘the daily process of making and writing’, ‘songbirds’ en ‘a keen eye for nature and beauty’. Ik was meteen gegrepen.

• Bekijk meer boeken van de maand van Reny van der Kamp
• Lees ook een fragment uit Weken maanden jaren
• Lees vertaler Lette Vos — update: ook de vertaler van Handiwork en Seven Steeples — over Baumes roman Zevenduizend eiken

Wat een prachtig boek is Handiwork. Sara Baume is een Ierse kunstenaar en romanschrijfster, en dit is haar non-fictiedebuut. Ze schrijft korte observaties, gedachten, herinneringen en gebeurtenissen. Al lezend kom je te weten hoe ze woont, wat haar dagritme is, wat ze doet in de kamers van haar huis. Het gaat over gips maken, vogels ringen en of je daar latex handschoenen bij draagt. Niet bij de vogels, dan voel je de angst niet in hun borst kloppen en zou je te hard kunnen duwen. Ze herinnert zich de studio van haar opa op de zolder van zijn huis. Waar ze als kind de geur van dennenhout opsnoof. Ze mist haar vader, en denkt in de korte stukken veel na over de dood, hoe vogels trekken, wat materiaal waarmee je werkt zegt over je persoon. ‘If my granddad was wood and my dad was iron, then what am I?’ Hoe leef je als je een maker bent, wat betekent verlies, welke rol spelen tijd en vergankelijkheid?

Ik lees er steeds weer in, ik houd van dit soort boeken. Zijn het flarden, is het een zorgvuldig gecomponeerd geheel? Ik denk allebei. Je kunt het in een ruk uitlezen, of zomaar ergens open slaan. Het is een kleine wereld waar Baume over schrijft. Het voelt teder en toch passeert ook gewoon dagelijkse rompslomp. Zo nu en dan citeert ze anderen. Zoals William Morris, of Richard Sennett. Ze haalt inspiratie uit hun werk, hun filosofie.

‘In the Islamic tradition [waar Morris’ werk vaak door werd beïnvloed – RvdK], every pattern is sourced in the sacred, and every person in the workshop is trained with equal emphasis placed upon becoming a skilled artisan and becoming a decent, whole person – disiciplined, humane, spiritual.’

En dat is waarvoor dit boek ook is bedoeld denk ik. Het gaat over het leven, vanuit Baumes perspectief als kunstenaar.

Reny van der Kamp is boekverkoper bij Athenaeum Boekhandel Spui. Ze is verantwoordelijk voor de rubriek Engelse literatuur. Dit is haar boek van de maand mei 2023.