Recensie: Costica Bradatan prikkelt met zijn lof van het falen

Het thema van de Maand van de Filosofie is ‘Weerloos en Waardevol’, naar Luceberts dichtregel ‘Alles van waarde is weerloos’. Alles we alles willen kwantificeren, alles doen voor de likes, wat is er dan van waarde? Costica Bradatan heeft daar een uiterst leesbaar en mooi boek over geschreven: In Praise of Failure: Four lessons in humility. Want juist in kwetsbaarheid, in jezelf de ruimte geven om te falen, daar zit groei. Hij kijkt hierbij naar Mahatma Gandhi, Simone Weil en E.M. Cioran. Weil bijvoorbeeld, ging om haar politieke ideeën kracht bij te zetten, werken in een fabriek. Maar haar tere gestel was daar geheel niet op berekend. Ze schiep haar eigen mogelijkheid tot falen, om haar denken te scherpen. Een prikkelend boek!

N.B. Meer filosofie? Bezoek Helens categoriepagina op Athenaeum.nl.

Dat begint al in Bradatans inleiding. Daar zet hij Beckett in, scherp en geestig:

‘For all its universality, however, failure is generally understudied, neglected, or dismissed. Or worse: it is turned into something trendy by self-help gurus, marketing wizards, and retired CEOs with too much time on their hands. They all make a mockery of failure by trying - without any irony - to rebrand it and sell it at nothing less than a stepping-stone to succes.
The failure-as-succes peddlers have managed, among other things, to ruin a profound, appropriately dark saying by Samuel Beckett - you probably know the one. What they invariably fail to mention is that, in his next sentence, right after the phrase they quote ad nauseam, Beckett proposes something even better than “failing better” - failing worse: “try again. Fail again. Better again. Or better worse. Fail worse again. Still worse again. Till sick for good. Throw up for good.”
Beckett was not Cioran’s friend for nothing. He wrote him once, “Dans vos ruines je me sens à la aise” (Amidst your ruins I feel at home). To be “sick for good,” to “throw up for good” - there is hardly a better way to describe our existental predicament. To the extent of that, for Beckett, failure leads to self-realization, and to a healing of the fundamental sickness that comes with our next-to-nothingness, In Praise of Failure is a Beckettian book.’

Zo leert Bradatan ons niet te piekeren over wat mis kan gaan, maar het te omarmen doordenken. Fijne Maand van de Filosofie!

Helen Westerik is rubrieksbeheerder Filosofie bij Athenaeum Boekhandel & Nieuwscentrum Spui.