Leesfragment: Bloesem plukken onder vuur. Dagboeken 1965 – 2000

01 augustus 2023 , door Alice Walker

| |

In onze winkels: Alice Walkers Bloesem plukken onder vuur. Dagboeken 1965 – 2000 (Gathering Blossoms under Fire), vertaald door Pauline Slot en Paul van der Lecq, in de reeks Privé-domein. Lees bij ons het voorwoord door Valerie Boyd!

Vijftig jaar lang hield Alice Walker een dagboek bij. Openhartig schrijft ze over haar deelname aan marsen van de Civil Rights Movement in Mississippi, geleid door Martin Luther King; over haar huwelijk met een Joodse advocaat, wat in strijd was met de wet in het zuiden van de VS; over een vroege miskraam; over de beproevingen en triomfen van de vrouwenbeweging; over erotische ontmoetingen en duurzame relaties; over haar grootouders die haar inspireerden tot het schrijven van The Color Purple; over bewonderd en belasterd worden – soms in gelijke mate – voor haar werk en haar activisme; over het begraven van haar moeder.

Voorwoord door Valerie Boyd

‘Ik sta versteld van mezelf. Ik krijg weer zin om te gaan schrijven,’ noteerde de vierentwintigjarige vrouw in haar dagboek. Het was 18 juli 1968 in de stad Jackson in Mississippi. ‘Wat is het eigenlijk ongelofelijk om te dorsten naar pen en papier,’ vervolgde ze, ‘om ze nodig te hebben, als water.’
Die jonge vrouw was Alice Walker. En door haar wonderbaarlijke talent – als romancier, schrijver van korte verhalen, dichter en essayist – zou ze uitgroeien tot een van de meest gevierde auteurs van onze tijd.
Op de lange weg van een pachtershuisje op het platteland van Georgia naar cultureel icoon heeft Walker steeds een dagboek bijgehouden, en haar rijke en complexe leven is opgetekend in meer dan vijfenzestig notitieboeken en schriften, over een periode van zo’n vijftig jaar. In 2007 heeft ze deze dagboeken – samen met honderden andere documenten en papieren uit haar persoonlijk archief – ondergebracht in de Stuart A. Rose Manuscript, Archives, and Rare Book Library van de Emory Universiteit in Atlanta. De dagboeken, evenals sommige zakelijke en financiële dossiers, zijn tot 2040 onder embargo geplaatst en aldus afgeschermd van wetenschappers, journalisten en liefhebbers van haar werk.
Toch heeft Walker nu besloten tot de publicatie van een boek met geselecteerde passages uit haar dagboeken. In Bloesem plukken onder vuur doet ze gevoelvol en intiem verslag van haar ontwikkeling als kunstenaar, mensenrechtenactivist en intellectueel. Ze onderzoekt ook – terwijl zich dat allemaal voltrekt – haar meest persoonlijke gedachten en gevoelens als vrouw, auteur, Afro-Amerikaanse, echtgenote, dochter, moeder, minnares, zus, vriendin en wereldburger. De dagboeken beslaan een indrukwekkende reeks gebeurtenissen: meelopen in protestmarsen in Mississippi met andere voetsoldaten van de burgerrechtenbeweging, geleid door Martin Luther King jr., of ‘the King’, zoals zij hem noemde; haar huwelijk met een joodse advocaat, deels aangegaan om de wetten te trotseren die in de jaren zestig in de zuidelijke Verenigde Staten interraciale huwelijken verboden; een vroege miskraam; de geboorte van haar dochter; het schrijven van haar eerste roman; de uitdagingen binnen de vrouwenbeweging; seksuele affaires en langdurige relaties; de visioenen van haar voorouders die haar ertoe brachten De kleur paars (The Color Purple) te schrijven; het winnen van de Pulitzerprijs; de bewondering en verguizing die haar ten deel vallen, in gelijke mate soms, om haar werk en haar activisme; het begraven van haar moeder; en de moeizame relatie met haar dochter. In het gelaagde verhaal dat uit Walkers dagboeken oprijst zijn het persoonlijke, politieke en spirituele nauw met elkaar verweven.
Bloesem plukken onder vuur is opgedeeld in decennia – van de jaren zestig tot de vroege eenentwintigste eeuw. Het boek laat zo zien hoe een vrouw gaandeweg bezig is zichzelf te worden. Veel vrouwelijke lezers – en lezers van alle genders – zullen zich herkennen in deze bladzijden, waarop Walker alle denkbare mijlpalen in haar leven vastlegt: huwelijk en echtscheiding; moeder worden; eigenhandig een roman leren schrijven; het bereiken van financiële zekerheid; vrienden en geliefden die komen en gaan; en het vinden van God – of de ‘Grote Geest’, zoals zij het goddelijke noemt – in zichzelf en in de natuur.
Als redacteur van deze uitgave heb ik Alice Walkers oorspronkelijke spelling, interpunctie en manier van dateren behouden, zelfs als die inconsistent waren, om haar originele dagboekaantekeningen zo veel mogelijk recht te doen. Ik heb er ook naar gestreefd mijn aanwezigheid in de tekst zo veel mogelijk te beperken, om een onzichtbare vriend te zijn en u als lezerslechts af en toe een belangrijk feit, een toelichting of een geheugensteuntje in het oor te fluisteren: U kent deze man vast nog wel, Alice’ vriendje uit haar tienerjaren. Ja, dezefilm is uit 1976 en werd toen goed ontvangen. Natuurlijk kent u Langston Hughes – de legendarische dichter van de Harlem Renaissance. En, ja, degene die hier om een gunst vraagt is dezelfde die u zich vast nog herinnert van vijftig bladzijden eerder, toen die ook al in de fout ging. Deze contextuele informatie dient het grotere geheel, en is bedoeld om u, beste lezer, terloops te informeren, zodat u ongestoord in het verhaal kunt blijven.
Walker schreef soms in meer dan één notitieboek tegelijk, met parallel lopende verslagen van dezelfde gebeurtenissen, de ene versie vol details en de andere slechts een korte samenvatting. Soms keerde ze jaren later terug tot een half gevuld notitieboek uit een eerder decennium, om een gedachtelijn op te pakken en daarop voort te borduren. Voor de duidelijkheid en om het lezen te vergemakkelijken, heb ik de dagboekaantekeningen chronologisch geordend, ongeacht het notitieboek waarin ze zijn opgenomen.
Bloesem plukken onder vuur is een leidraad voor kunstenaars, activisten en intellectuelen. Het is een inspiratiebron voor mensen van alle leeftijden die in vrijheid willen leven. Het is zowel een heel persoonlijke reis als een intieme geschiedenis van onze tijd. En voor de velen van ons wier leven is geraakt – en vaak ook veranderd – door het werk van Alice Walker in de afgelopen vijf decennia is dit boek een waar geschenk.
Overigens kwam het door een geschenk dat ooit een begin werd gemaakt met dit breed opgezette boek. De omslag van het bruine kunstlederen dagboek was voorzien van een gouden rand en gouden letters gaven aan waar het voor bedoeld was: mijn reis.
Alice Walker was blij met het reisdagboek dat ze kreeg van haar vriendin Cecile Ganpatsingh, een uit Brits Guyana afkomstige jaargenote. Alice had net haar eerste jaar aan het Spelman College in Atlanta afgerond, waar ze in 1961 naartoe was gekomen vanuit haar kleine, gesegregeerde geboorteplaats Eatonton, ook in de staat Georgia. Ze had ‘drie magische geschenken’ van haar moeder bij zich: een koffer, een naaimachine en een typemachine.