Terug

Recensies

Een porseleinen kopje zal nooit meer simpelweg een kopje zijn

The Hare with Amber Eyes van Edmund De Waal werd in 2010 een heuse bestseller. De wereldvermaarde keramist bleek een begaafd verteller, een groot literair stilist. The White Road (De witte weg, vert. Jan Pieter van der Sterre) gaat over zijn eigen kunstenaarschap. Waar zijn geschiedenis va…

Als bij een Indische spekkoek

'We staan aan het begin van een nieuwe fase in de geschiedenis,' zo schrijft Harm Stevens in het op 10 november verschenen boek Gepeperd verleden (presentatie 18 november, Spui25!). Hoe verder we in jaartallen verwijderd raken van de koloniale oorlog in Nederlands-Indië, hoe beter we kunnen ref…

Charles Saatchi: lomp, verrassend, scherp, onvolledig en grappig

Charles Saatchi is de Wereldwijd Bekende Kunstverzamelaar die onder de dure, in een exclusieve antiekzaak opgepikte loep ligt van zo'n beetje iedereen die ook maar iets met kunst te maken heeft. Zijn invloed is zo groot dat hij met een knip van de vingers een kunstenaar kan maken of breken: als hij …

Leven in traditie: de moderne schilderkunst

De schilderkunst is niet dood, maar springlevend en nog steeds relevant. Dat bewijst het 447 pagina tellende overzichtsboek Painting Today van Tony Godfrey. Het rijk geïllustreerde boek biedt een goed overzicht van de schilderkunst van de afgelopen veertig jaar, waarbij alle belangrijke schilde…

De discussie gaat verder dan bedrijfskantinekunst

Kunst en bedrijfsleven lijken twee geloven op één kussen wanneer ze gaan hokken. Er zijn natuurlijk ceo’s die van opera houden, of een cultureel commissariaat vervullen, maar de meesten verkiezen grofstoffelijker zaken boven de verheffing tot het geestelijke. Die paradox van bedr…

Reclameloos de diepte in

De valkuil van tijdschriften met een thema is de illusie van volledigheid die ze wekken. Maar bij zowel de sobere Boekman als de luxueuze Viewpoint, beiden autoriteiten binnen hun eigen sector (de een cultuurbeleid, de ander design) is die illusie meer dan aannemelijk. Te meer daar beide bladen een …

Kunst-als-idee

Kunstenaars die hun geld verdienen met louter ideeën – het blijft een lastig te behappen gegeven. Wat ‘scheppen’ ze dan? Is dat geen doen alsof? Dus toen Museum Boijmans Van Beuningen begin dit jaar de conceptuele sculptuur Pindakaasvloer (1962) aankocht, moest de ontwerpe…

Kunst en engagement: iets is niet beter dan niets

Too Active to Act is waarschijnlijk het meest polemische boek over kunst, of meer specifiek, over architectur en urbanisatie, dat de afgelopen jaren is verschenen. Gideon Boie en Matthias Pauwels – twee in Rotterdam wonende Belgische filosofen die zich BAVO noemen – hebben zich toege…

Een stoel, een lach en een traan

Kranten hebben niet alleen een voorpagina, maar ook een achterpagina. Staat op de voorpagina het grote, harde nieuws, op de achterkant staan de meer zachte, kleine berichten: de 'human interest', de 'faits divers', de ditjes en datjes. Afgelopen jaren stonden er op de achterzijde van NRC Handelsblad…

Kunst in de politieke realiteit

Het kunstwerk is de levende presentatie van religie. En voor het welvaren der kunsten zou de maatschappij de meest gunstige omstandigheden moeten creëren. Deze gedachten legde de Duitse componist Richard Wagner neer in zijn twee beroemde essays 'Het kunstwerk van de toekomst' en 'Kunst en de re…

Ode aan Merina

Het boze oog en de bezwerende maatregelen die mensen met name in de Arabische wereld treffen om dat af te weren. Dat was de fascinatie van Merina Beekman in een notendop. Twee jaar geleden stierf zij, 48 jaar jong, aan de gevolgen van borstkanker. De tentoonstelling waarmee haar werk nu in Kunst…

De bijzetting van het modernisme

Iets meer dan honderd jaar geleden stak in de kunstwereld een storm op die pas zeer recent is gaan liggen. Om precies te zijn brak de hel los op 20 februari 1909, toen Le Figaro op de voorpagina (!) het Futuristisch Manifest van de Italiaanse dichter en denker Marinetti publiceerde. Wel beschouw…

De kunstwereld vanaf de fiets

Gedurende de afgelopen ‘Nacht van de filosofie’ gonsde Felix Meritis als een bijenkorf. Overal schuifelden enthousiaste drommen bezoekers door de overvolle gangen en over trappen, ijverig op zoek naar de lezing van hun gading. Tevergeefs probeerden ze daarbij de andere bezoekers, die nog bezig waren…

Prachtig uit de bocht gevlogen

18 mei werd uitgebreid herdacht dat Gustav Mahler honderd jaar geleden overleed. Je zou bijna zeggen: ‘gevierd’. In het geval van Mahler zou dat niet eens zo vreemd zijn, gezien bijvoorbeeld het bekende eerste deel van de tweede symfonie, de zogenaamde 'Todtenfeier' (dodenviering). &lsqu…

Dierlijkheid in opdracht en openbare ruimte

Onlangs werd een reusachtige teddybeer van twaalf meter hoogte onthuld op het Staalmanplein in Amsterdam Nieuw West. Een beer met een kussen, alsof hij een plek zoekt om een dutje te doen. Wat kunstenaar Florentijn Hofman ermee wilde zeggen, is niet geheel duidelijk, maar het werd al snel een tro…

Elegante dames in een ordeloze bibliotheek

Onder de uitdagende titel Vrouwen die lezen zijn nog steeds gevaarlijk, publiceert Stefan Bollmann een weliswaar op de vrouw gerichte, maar verder tamelijk sekseneutrale en zeker niet antifeministische verzameling schilderijen en fotografieën. Met een keuze uit ongeveer vijf eeuwen van ‘d…

Het rijk der schaduwen

Het is moeilijk te zeggen waarover Plinius’ Naturalis Historia gaat, en onmogelijk om te zeggen waar het niet over gaat. Het gaat over alles, van etnologie tot geografie en mineralogie tot medische wetenschap. Plinius (ca. 23 – 79) las alles en onderzocht alles en gaf er een samenvatting van. Dat wa…

Een tentoonstelling als lieu de mémoire

Schilder en tekenaar Theo de Feyter (1947) schreef het boek De Tentoonstelling. Amsterdamse stadsgezichten als lieux de mémoire. Dit cultuurhistorische essay naar aanleiding van een tentoonstelling van Amsterdamse stadsgezichten is het ideale boek voor een conservator van het Amsterdam Mus…

Geschiedenis voor op de koffietafel en het nachtkastje

In 2008 verraste kunstcriticus Hans den Hartog Jager ons met Dit is Nederland in tachtig meesterwerken, een persoonlijke kijk op de hoogtepunten van de vaderlandse schilderkunst. Voor het historische vervolg Verleden in verf. De Nederlandse geschiedenis in veertig schilderijen werd het team Den Hart…

Duizend bloemen bloeien

Nederlandse boeken moeten ook nog verkocht worden, ook in het buitenland, waarvan we nogal veel hebben. En China is dan het grootste jachtterrein. Vandaar dat het Nederlandse Letterenfonds twintig ‘topauteurs’ vroeg een stuk te schrijven, geïnspireerd op een van de ‘twintig al…

pro-mbooks1 : athenaeum