Recensie: Tachtigjarige dame voor gevorderd cinefiel, maandelijks contact

Er zijn verschillende soorten filmliefhebbers. De casual bioscoopganger die zo af en toe eens blockbuster mee pakt of die film waar veel over gesproken wordt. De frequente bioscoopganger, al dan niet met abonnement op een zalenketen. Kleine cinefielen, grote cinefielen, absolute cinefielen: gevorderde liefhebbers die los filosoferen op het camerawerk van – zeg – Scorsese, die zich graag wentelen in ouder- en nieuwerwetse filmtheorieën, die het oeuvre van Fellini grondig kennen en weten wie André Bazin* is. Tot de laatste soort zal de Sight & Sound-lezer horen. Door kelli van der waals.

Tachtig jaar

Respect is op zijn plaats voor deze oude tijdschriftdame. Sight & Sound werd al opgericht in 1933. Dat is midden in de golden age of cinema, nog geen vier decennia nadat de gebroeders Lumière hun eerste film vertoonden. Sinds 1934 is het magazine in handen van het vermaarde British Film Institute, dat het eerst als kwartaalblad uitgaf en Sight & Sound inmiddels maandelijks laat verschijnen. Beroemd is de greatest film of all time-verkiezing, eens in de tien jaar. De redactie nodigt dan zowel fimcritici als, sinds 1992, filmregisseurs uit om te bepalen welke film die titel verdient. Nog altijd worden trouw alle in Engeland uitgekomen films besproken met een volledige lijst van de cast en crew.

Het augustusnummer brengt naast al die recensies artikelen over (onder meer) de zorgzame trend dat er in Londen geen plek meer is voor arthouses; over de evoluerende spierballen van de actiefilm; een retrospectief op Spike Lee’s Summer in the City; en een stuk over de zogenoemde vijfde generatie Chinese filmmakers.

Alle vragen worden gesteld

De cover is gewijd aan de film Boyhood, de nieuwste van Richard Linklater en momenteel die film waar veel over gesproken wordt (en zeker weten een aanrader). Deze ‘indie epic’ gaat over het opgroeien van de protagonist, bekeken van jonge jeugd tot aan studententijd. Het filmen heeft twaalf jaar in beslag genomen, even lang als de vertelde tijd, altijd met dezelfde acteurs (Ellar Coltrane de jongen, Patricia Arquette en Ethan Hawke de ouders, Linklaters dochter Lorelei de zus – het verhaal gaat evengoed over die laatste drie). Sight & Sound ondervraagt Linklater uitgebreid. Aanvankelijk over wat oninteressante onderwerpen, zoals vriendschappen die de regisseur had met deze en gene collega. Later komen de vragen die je zelf ook had willen stellen: Wat zag hij destijds in de zesjarige Coltrane om dit omvangrijke project te dragen? Waarom de titel Boyhood, en niet Girlhood, of Parenthood? Etcetera.

Buiten- en binnenkant

Naast tijdschrift Little White Lies – ook Brits, ook over film – delft Sight & Sound wat uiterlijk betreft het onderspit. De vormgeving van deze klassieker komt niet in de buurt van de cutting edge ontwerpen van haar relatief jonge concurrent (die inmiddels trouwens wel een moderne klassieker genoemd mag worden). Daar staat wat tegenover: traditie en wat meer verdieping. Naar de smaak van sommigen iets te veel, misschien – zie die oeverloze vragen in het Linklaterinterview. Daar staat tegenover het soort onbegrensde verdieping van de hardcore cinefiel, dat weinig rekening hoeft te houden met de actualiteit.

Verwacht essays waarin regisseurs Tsui-Hark, Fassbinder (Rain Werner, niet Michael), Scorsese, Eisenstein, Ford en Godard in één adem genoemd worden. Het gros van hen is allang dood. Verwacht te pas en te onpas heerlijke stills uit Hitchcock-films.

Bekentenis: als film studies-alumnus gaat mijn hart van dat Sight & Sound-geneuzel wel harder kloppen. Diep van binnen voel ik de lichte opwinding die doelloos gelul over de verborgen lagen van een cinematografisch werkstuk teweeg kan brengen. Waarom ga ik niet vaker naar de bioscoop? Waar is een filmclub als je die nodig hebt? Waarom lees ik eigenlijk niet Sight & Sound?

Kelli van der Waals is journalist.

^* Franse fimcriticus, ook wel ‘vader van de filmkritiek’ genoemd.