Recensie: Een jonge, diverse generatie schrijvers: Granta’s Best of Young British Novelists 5

Eens in de tien jaar brengt Granta een collectie korte verhalen van twintig toonaangevende schrijvers onder de veertig uit. Lezers van Britse fictie weten dat jonge schrijvers het huidige literaire landschap domineren, enkele namen zullen je wel bekend voorkomen. En toch was dit de eerste keer dat ik een groot deel van die schrijvers las in Granta: The Magazine for New Writing. Ik ben soms wat argwanend als ik de kleurrijke Engelse paperbacks zie liggen in de boekhandel en laat ze daarom met regelmaat aan me voorbijgaan. Granta toont met deze originele en ijzersterke verhalen dat er een jonge, diverse generatie schrijvers is met elk een unieke stijl.

N.B. Reny van der Kamp koos Granta 163 als Engels 'boek' van de maand. Eerder besprak Emmi Schumacher Granta 108: Chicago. Over de volgende auteurs in deze Granta is al wat te lezen op Athenaeum.nl: Eleanor Catton, Sara Baume en Isabella Hammad.

Jennifer Atkins: gespannen relaties

Jennifer Atkins’ verhaal ‘A Certain King’, het eerste verhaal dat ik las, was een sterke binnenkomer. Atkins’ naamloze vertelster woont een diner bij met wat oude bekenden en staat stil bij de gespannen relaties aan tafel. De door Atkins’ geschetste scène doet denken aan het werk van Sally Rooney, maar dan met minder onhandige gesprekken. Atkins’ personages geven niets van zichzelf weg, de vertelster misschien nog wel het minst. Dat zorgt voor een innemende spanning, omdat de vertelster wel getuige wil zijn van wat er in de hoofden van haar gezelschap omgaat en gefrustreerd raakt wanneer dat niet lukt. Deze drang naar inzicht brengt Atkins in verband met een gevoel van vervreemding. Ze schrijft:

‘I’d felt something fine and especially hard beneath the surface of life, and I’d wondered if this was what the world felt like to them. Something that existed for them, which I had only caught a glimpse of.’

Natasha Brown: een mop zonder moraal

Van Atkins’ existentiële verhoudingen tussen personen springen we met Natasha Browns verhaal ‘Universality’ naar sociaaleconomische groepsverschillen. Brown weet met weinig woorden een verhaal neer te zetten dat voelt als een set-up van een grootse roman. Ze richt zich op ‘the fraying fabric of British society, worn thin by late capitalism’s relentless abrasion’ door een verhaal te vertellen over een immorele bankier, een centrumrechtse columnist en een radicaal-anarchistische beweging. Het klinkt als een mop, en zo is het denk ik ook een beetje bedoeld.

Brown benadrukt de grote verschillen tussen sociaaleconomische groepen door in de hoofden te kruipen van totaal verschillende typen mensen. Dat doet ze met een luchtigheid die getuigt van grote schrijfvaardigheid. Verwacht echter geen verhaal met een morele boodschap. De hypocrisie van de bankier zal de lezer wellicht niet verbazen, maar Brown weet dat ook de zelfbenoemde goeddoeners van de wereld niet zonder gebreken zijn.

Saba Sams: een beetje viezige sfeer

Een groot thema in deze bundeling is disfunctionele relaties. Saba Sams’ bijdrage ‘Gunk’ is in al zijn eenvoud misschien wel de provocerendste in deze collectie. Ik keek uit naar het lezen van haar verhaal, omdat ik een tijd geleden ook bij Granta een erg mooi, persoonlijk essay van haar heb gelezen over haar onverwachte zwangerschap op haar 22ste.

‘Gunk’ gaat over een slecht huwelijk tussen twee slechte mensen en de gebrekkige manieren waarmee ze met elkaar omgaan. De sfeer die Sams creëert is een beetje viezig. Het echtpaar heeft een nachtclub waar vooral studenten komen en mensen die zijn blijven hangen in hun jeugd. In de nachtclub plegen ze beiden overspel, maar Sams’ personages laten het gebeuren. Als lezer raak je gefrustreerd door de aanhoudende chaos binnen die relatie en het onrecht dat de een wordt aangedaan door de ander. Maar Sams veroordeelt haar personages niet en laat ze het keer op keer uitvechten op hun eigen, giftige manier.

Derek Owusu: de ongrijpbaarheid van de ander

Disfunctie beperkt zich natuurlijk niet tot romantische relaties. Relaties tussen ouder en kind kunnen veel rampzaliger zijn. Ook dit is een terugkerend thema in deze collectie. Derek Owusu’s ‘Kweku’ gaat over een vader en een zoon en de verhalen die ze elkaar en zichzelf vertellen over hun relatie. De vader is een alcoholist, hij is afwezig en had losse handjes. Of is dit slechts een deel van het verhaal dat de zoon zichzelf vertelt over zijn jeugd? De zoon in Owusu’s verhaal reflecteert op de onvolmaakte relatie tussen taal en ervaring. Hoe we ons onze ouders herinneren komt zelden overeen met de manier waarop onze ouders zichzelf herinneren, hoe kan dat? Owusu heeft geen antwoord, maar hij benadrukt met zijn bijdrage dat de ander vaak ongrijpbaar blijft.

En dat zijn nog maar vier van de twintig talenten in Granta, gekozen door Tash Aw, Rachel Cusk, Brian Dillon, Helen Oyeyemi en Sigrid Rausing. Ook Sara Baume, Eleanor Catton en Isabella Hammad staan ertussen. Lees die schrijvers, in Granta, en in hun romans.

Ghizlan El Hachimi was boekverkoper Engelse literatuur bij Athenaeum Boekhandel Spui. Momenteel werkt ze voor het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport.