Recensie: Appiah-nti’s gouden Ghana

Vers in voorraad en in de etalage op het Spui: het kleine mooie boek Sika Kokoo van Kwabene Appiah-nti. Het is een persoonlijk boek, met voornamelijk foto’s. Gemaakt in Ghana, het vaderland van de fotograaf. Opgegroeid in Nederland wist hij eigenlijk maar weinig van het land van oorsprong van zijn vader, die er niet veel over sprak. Nieuwsgierig geworden reisde Kwabene in 2019 met zijn camera naar Ghana. En zie: hij voelde zich thuis, welkom en deel van het geheel.

Jonge Ghanezen

Dit boek is een verslag van die ervaring. De foto’s worden bevolkt door jonge Ghanezen, bezig, onderweg, plezier makend, poserend, vrolijk. Appiah-nti heeft een goed oog voor details en momenten. Een groepje skaters bovenaan een ramp, allemaal naar beneden en elkaar kijkend, loerend op het juiste moment om te gaan. Een salto in de zee, een stille hoek. Prachtige gekozen spreads, en combinaties van kleur, zwart-wit en duotoon.

‘Sika Kokoo’ is een Twi woord, en wordt in het Engels vertaald als goud. Goud is belangrijk in de diverse Ghanese culturen. De foto’s worden afgewisseld met korte teksten, gouden symbolen en objecten. Over hoop, kracht, moed, veiligheid en andere belangrijke elementen van… ja, van het leven eigenlijk.

Geen woord te veel

En ook daardoor spat in dit boek de symboliek van de pagina’s. Het boek ademt gretigheid, alsof alles erin moest want zoveel is belangrijk. Het is prachtig geïllustreerd, mooi ingebonden met goudkleurig draad, verschillende papiersoorten en eenvoudig vormgegeven – precies wat Appiah-nti beoogt. Het maken van dit boek was een zoektocht naar identiteit, naar waar je bij hoort en wat belangrijk is. ‘Geen woord te veel, dit is het,’ zo vertelde hij toen hij het boek kwam laten zien.

Maar al bladerend en lezend kom ik tot een iets andere conclusie. Het is een  introductie, er is zoveel meer te vertellen. Sika Kokoo is een liefdevol, observerend boek geworden met dat wat je ziet als je met een open blik arriveert, kijkt, de tijd neemt, wil zijn. De rol van Appiah-nti zelf had van mij zichtbaarder mogen zijn. Dat is geen kritiek, het is de gulzigheid die hij bij mij als lezer opwekt. Het smaakt naar meer, deze duik. Gelukkig is hij dat van plan. Zijn vader is zijn gids nu, hoe mooi is dat. 

Daarom nog een symbool uit het boek als afsluiting:

Daar staat ‘Nkyinkyim’: twisting. It is a symbol representing the tortuous nature of life’s journey. En twisting is het.

Reny van der Kamp is medewerkster van Athenaeum Boekhandel & Nieuwscentrum, docent beeldcommunicatie en textielontwerper.