Recensie: Depressie in woorden en wandelen, in denken en doen

Eva Meijer, bekend van essays en romans over dieren, schreef voor het eerst over haar depressie. De grenzen van mijn taal is een mooi, toegankelijk onderzoek geworden naar de manieren waarop we over dat fenomeen denken en spreken. Meijer laat vooral ook zien dat we het daar niet bij kunnen laten. We moeten ook in beweging komen. De boekverkoperspitch van Harm Hendrik ten Napel tijdens KAFEE #1.

N.B. Op Athenaeum.nl publiceerden we ook voor uit De grenzen van mijn taal. En uit Meijers nieuwste roman Voorwaarts - en Martin Smits besprak de roman. En we bespraken De soldaat is een dolfijn, maar ook haar vorige non-fictieboek Dierentalen en Het vogelhuis en we interviewden haar: 'Zelf denken is altijd belangrijk - niet alleen politiek maar ook existentieel.' Meijer komt dinsdag 16 april naar Athenaeum Boekhandel & Nieuwscentrum om te spreken over Voorwaarts.

‘Taal kan de afstand tot de ander overbruggen en het is tegelijk datgene wat ons van die ander scheidt – net als onze huid. Wie meer woorden tot haar beschikking heeft, heeft misschien geen rijker gevoelsleven dan anderen […] maar wel een rijker palet om dat gevoelsleven te duiden en betekenis te geven.
Wittgenstein schrijft in zijn Filosofische onderzoekingen dat mentale ervaringen weliswaar privé zijn, maar dat taal altijd noodzakelijkerwijs publiek is. Het is onmogelijk om te spreken in een privétaal. Taal is daardoor niet alleen een kader om je ervaringen voor anderen te beschrijven, maar ook een raster waarin je die ervaringen voor jezelf vormgeeft.’

Dat schrijft Eva Meijer in haar boek De grenzen van mijn taal, waarvan de ondertitel Een klein filosofisch onderzoek naar depressie luidt. Ze probeert daarin op een andere manier over depressie te schrijven, er andere woorden aan te geven. Dat doet ze dus niet alleen zodat anderen, die niet haar depressie hebben, haar beter kunnen begrijpen, maar ook om zelf haar probleem beter te leren kennen.

Tegelijk toont ze dat zulke beschrijvingen beperkt zijn. De juiste woorden zijn belangrijk om je minder eenzaam te voelen, om jezelf een plek te geven waar anderen ook een beetje bij kunnen. Maar uiteindelijk moet je ook gaan wandelen, hardlopen, zwemmen, muziek maken, breien, klimmen – bewegen. En anderen moeten je niet alleen proberen te begrijpen, ze moeten er ook voor je zijn.

Anders dan veel filosofen leert Eva Meijer ons ook dat denken ondersteund moet worden met doen. Ze is lucide en pragmatisch, dat heeft haar altijd al tot een interessante schrijver gemaakt en maakt ook dit boekje tot een waardevolle gids.

Harm Hendrik ten Napel is schrijver, filosoof en boekverkoper. Zijn verhalen en essays verschijnen onder andere in Tirade, Revisor en de Nederlandse Boekengids. In oktober verscheen zijn verhalenbundel Om aan te raken [fragment] bij Uitgeverij Querido.