Recensieoverzicht: Emma Cline, Maarten 't Hart, Chinua Achebe (15 juni 2016)
20 juni 2016Onze wekelijkse samenvatting van de recensies in kranten en tijdschriften, met dit keer aandacht voor Emma Cline, Maarten 't Hart, Chinua Achebe, en verder: Daniel Heller-Roazen, Irmgard Keun (Trouw), Josepha Mendels, Joshua Gamson (de Volkskrant), Mario Levrero, Willem Wilmink, Hugo Ball (NRC), Philippe Claudel, Dana Spiotta, Meg Rosoff (De Morgen), Renata Adler, Basje Boer, Henry James (de Groene Amsterdammer), Frank Westerman, Ed van der Elsken en Patrick Modiano (Vrij Nederland).
Oudere afleveringen van deze rubriek zijn te raadplegen in ons archief. Ook de Vlaamse kranten en weekbladen worden normaliter opgenomen in het overzicht, maar Johan Eeckhout heeft vakantie - het lijstje van De Standaard volgt later. Tussen rechte haken staan de redactionele items op Athenaeum.nl.
Delen op
'Ik wist vaak niet wat ik over hem moest schrijven. Ik was beschaamd, en dacht: misschien wil God niet dat ik dat doe. Soms schreef ik iets wat ik dagen daarna niet meer geloofde. Terwijl het toch mijn geloof moest zijn. Dat was moeilijk. Ik denk dat ik daarom in zo'n open taal schrijf. Aan het begin van het boek beschrijf ik dat ik als kind op het strand sta en iets bijzonders voel. Je kunt dat op verschillende manieren lezen: als een religieuze ervaring, of filosofisch, als het moment dat het subject de wereld voor het eerst tegemoet treedt,' vertelt Esther Maria Magnis over haar roman Mintijer aan Rianne Oosterom in Letter & Geest. Even verderop doet Nelleke Noordervliet verslag van een schrijversbezoek aan Rabat, en haar pogingen een discussie op gang te brengen: 'Om je als schrijver niet terug te trekken binnen de veilige muren van je eigen cultuur en je fantasie, is een zeker optimisme nodig dat de chaos getemd, de brand geblust en de grote conflicten beheerst kunnen worden door gewoon maar ergens te beginnen.'
Janita Monna las Froukje van der Ploegs dichtbundel Dit is hoe het ging [leesfragment] ('Van der Ploeg weet in één gedicht een hele familiegeschiedenis te vangen, in een regel schetst ze de moeizame relatie tussen moeder en dochter, zonder alles prijs te geven.'), en over vier pagina's besteedt Trouw aandacht aan vier Schwob-boeken:
- Gerwin van der Werf over Ernest J. Gaines, Een les voor het sterven [leesfragment]: 'Met vaste hand en in een haast kinderlijk eenvoudige stijl voert Gaines de lezer naar het aangrijpende einde.'
- Annemarié van Niekerk over Chinua Achebe, Termietenheuvels in de Savanne: 'In zijn vijfde en laatste roman uit 1987 getuigt de grote Nigeriaanse schrijver opnieuw van zijn scherpe inzicht in het menselijk bestaan.'
- Jann Ruyters over Irmgard Keun, Kind van alle landen [leesfragment]: 'Een zeldzaam droge, lichte oorlogsroman, die zich in scherpte gaandeweg voor je inneemt en zeer nieuwsgierig maakt naar meer werk van deze vergeten rebel.'
- Ger Leppers over Yusuf Atilgan, De lanterfanter: 'Dankzij het verteltalent van de schrijver is het boek voor nieuwe lezers nu zeer informatief, en glanst het soms met de charme van een oude, uit een kromgetrokken schoenendoos aan het licht gebrachte prentbriefkaart.'
'Tiller lijkt met zijn roman te suggereren dat identiteit nooit vaststaat, dat mensen ondanks hun goede bedoelingen boosaardige trekjes hebben die vaak de overhand krijgen, hoe onprettig dit ook is. In de uiterst gedetailleerde ontleding daarvan, is Tiller een grote meester,' schrijft Sofie Messeman over Carl Frode Tillers Kindertijd. En Marnix Verplancke prijst Emma Clines De meisjes [leesfragment], een 'knappe, intrigerende roman die uiteindelijk niet zozeer over Russells commune gaat, noch over de misdaden die in zijn naam werden gepleegd en die aan het hippiebestaan een einde maakten, maar wel over de kracht van de liefde'.
Beeldboek van de week is Kraakrepubliek van Bert Verhoeff, Sietse van der Hoek en Rogier Fokke, Paul van der Steen las Daniel Heller-Roazens De vijand van iedereen. Piraten en het volkenrecht [leesfragment] ('geen gemakkelijk boek. In zijn combinatie van geschiedenis, rechtsgeschiedenis en rechtsfilosofie, gelardeerd met relevante literaire citaten, formuleert Heller-Roazen soms net iets te stroef en te academisch. Maar zijn verkenning van de rechtsvacuüms tussen land en zee, vijand en crimineel is hoogst actueel'), en Daniela Tasca licht haar boek 1001 Italianen. Vijf eeuwen immigratie in de Nederlanden toe.
Edwin Kreulen is gemengd enthousiast over Thomas Rydahls De man met negen vingers ('Rydahl weeft dat alles vakkundig in elkaar. Wel jammer dat hij iets te veel wil.'), Berthold van Maris looft David Trueba's Ik heb hem nog niets verteld ('De toon van het boek is soms intens, maar vaker licht en laconiek. [...] Trueba heeft een talent voor het verzinnen van verrassende wendingen. [...] Hij schrijft goede dialogen, die zowel terloops als puntig zijn.'), en Bas Maliepaard bekeek Noelle Stevensons graphic novel Nimona. 'Ze tekent met simpele en scherpe lijnen, houdt de achtergronden eenvoudig en het scenario toegankelijk,' stelt hij vast.
Letter & Geest sluit af met de tegelspreuk van Edward van de Vendel, die onlangs samen met Martijn van der Linden de Woutertje Pieterseprijs kreeg.
De boekrecensies van Trouw verschijnen elke zaterdag in Letter en Geest, en zijn voor abonnees te raadplegen op trouw.nl. Trouw is te koop bij het Nieuwscentrum.
'Terwijl ik dit schrijf ligt mijn kind (man, 19) op de bank een boek te lezen [...]! Ik onderdruk de neiging hem hysterisch kussend aan mijn borst te drukken en vraag op rustige toon waarom hij dat niet vaker doet, een boek lezen; en of het klopt dat zijn vriendinnen meer boeken lezen dan zijn vrienden,' opent Wilma de Rek de boekenpagina's van de vaderdagse Volkskrant. Wat volgt zijn een aantal vooroordelen over mannen en lezen, in meer of mindere mate serieus besproken door critici van de krant. Aleid Truijens dook in de cijfers en de verklaringen, Marcel Huibers kijkt in zijn kookboekenkast en stelt vast dat er amper barbecueboeken in staan (maar beoordeelt de stelling 'Mannen houden alleen van kookboeken als die kookboeken over vlees en vuur gaan, dus als het BBQ-boeken zijn' wel als waar?), en Wilma de Rek interviewt VI-uitgeefster Marieke Derksen. 'Dat is ons ook steeds gezegd: begin geen uitgeverij voor mannen, een uitgeverij voor mannen is totale onzin, mannen lezen niet. Ik denk dat er een grote groep mannen is die best wil lezen, maar die door uitgevers altijd werd overgeslagen. Er liggen 's zomers net zoveel mannen als vrouwen op het strand en net als de vrouwen hebben die mannen daar graag een boekje bij.'
Hanco Kolk laat zeer geestig de transformatie van mannenbastion de strip zien, Marjan Slob duikt in de wildernisboeken (Into the Wild, Walden, Zes maanden in de Siberische wouden), Jet Steinz vindt dat haar laat tot de literatuur bekeerde broer Jan een mooi tegenvoorbeeld is, en Bo van Houwelingen beoordeelt 'Lezende vrouwen vinden niet-lezende man heerlijk' als onwaar.
De rest van het jaar lezen we weer gewoon boeken, goed? Gelukkig gaat het vervolgens weer over de inhoud. Eerst beschrijft Arjan Peters zijn wandeling met Valeria Luiselli (die ook bij Athenaeum het interview overnam, op Athenaeum.nl zijn recensies en fragmenten van haar boeken te vinden), dan weegt Ranne Hovius Joshua Gamsons Modern Families: Stories of Extraordinary Journeys to Kinship ('Gamson heeft zich voor zijn verhalen over alternatieve gezinsvormen beperkt tot zijn eigen omgeving en zijn boek is dan ook nauwelijks representatief voor de westerse samenleving. [...] Dit neemt niet weg dat veel van de ethische, emotionele en praktische problemen waar de stellen tegenaan lopen in bredere kring herkenbaar zijn.'), en Haro Kraak interviewde Emma Cline over De meisjes [leesfragment]: 'Er is zeker een probleem met de manier waarop de literaire wereld schrijfsters en vrouwelijke narratieven behandelt, in vergelijking met mannelijke verhalen. Vrouwen die over het huiselijke leven of over emoties schrijven wordt vaak verweten over kleine onderwerpen te schrijven. Maar als Knausgard over het gezinsleven of het huishouden schrijft is dat een kunstproject, pure literatuur. In dat licht maak ik me wel zorgen over een boek dat The Girls heet. Dat critici gaan zeggen dat het te soft is.'
Aleid Truijens bespreekt Sylvia Heimans' biografie Josepha Mendels. Het eigenzinnige leven van een niet-nette dame ('Het zou ook kunnen komen door de vlakke schrijfstijl van Heimans dat Mendels in deze biografie dit stereotype nauwelijks ontstijgt. Het levensverhaal is boeiend genoeg en wordt keurig verteld.') en Mendels' roman Je wist het toch ('Hoewel het fictie is, komt de hoofdpersoon uit de biografie hier, in het personage Henriëtte, pas tot leven.'). En er zijn korte besprekingen:
- Bo van Houwelingen over Louis Paul Boon, Wapenbroeders ('In schonkig Vlaams beschrijft Boon een grimmig dierenrijk, waarin wordt geplunderd, gemarteld en gemoord, maar waaruit de poëzie en humor nooit verdwijnt.')
- Wineke de Boer over Amélie Nothomb, De misdaad van graaf Neville ('zoals bijna alle romans van Amélie Nothomb, weer een soort gedachte-experiment in de vorm van een modern sprookje')
- Pjotr van Lenteren over Meg Rosoff, Mij niet gezien ('Maar gevaarlijk wordt het nergens. [...] Haar proza is, net als in de tegelijkertijd verschenen volwassenenroman Jonathan gaat los, te vlot geworden.')
- Rolf Bos over Stephen King, Wisseling van de wacht ('Even denk je: dat is wel heel erg over the top, waar moet dit heen? Maar de grote verhalenverteller komt er goed mee weg - natuurlijk, hij is Stephen King.')
- Daniëlle Serdijn over Maarten 't Hart, De moeder van Ikabod (''t Harts gelatenheid is zijn handelsmerk, net als het romantische terugblikken, de licht melancholische ondertoon, en ja, die verrukkelijke beschrijvingen van het weer zo nu en dan, of af en toe een loofrijk laantje. Grote verrassingen bevat deze verzameling niet, maar De moeder van Ikabod is een sympathieke bundel.')
De boekrecensies van de Volkskrant verschijnen elke zaterdag in Sir Edmund, en zijn te raadplegen op volkskrant.nl/boeken - een selectie is slechts voor abonnees toegankelijk. De Volkskrant is te koop bij het Nieuwscentrum.
Cathérine Ongenae sprak voor De Morgen met Emma Cline, wier debuut De meisjes deze week in Nederlandse vertaling verschijnt [leesfragment]. 'Tieners zijn gek, en dat bedoel ik letterlijk,' zegt Cline in het interview. 'We onderschatten de veranderingen die ze doormaken. Dat ze nog geen besef hebben van de toekomst maakt hen kwetsbaar, maar ook gevaarlijk. Ze nemen risico's zonder de gevolgen te zien.' Ook deze week een essay van Karl Ove Knausgård over James Joyce' A Portrait of the Artist as a Young Man. 'Dat de roman van Joyce zo levenskrachtig blijft, in tegenstelling tot nagenoeg alle andere publicaties uit 1916, ligt in het feit dat de schrijver zo fel streefde naar een individuele uitdrukkingsvorm, naar een taal die inherent was aan het verhaal dat hij wilde vertellen, over de jonge man, Stephen Dedalus, en zijn beginjaren in Dublin, waarin alles draaide om uniciteit en de vraag wat het betekent een individu te zijn,' aldus Knausgård.
Dirk Leyman recenseert De boom in het land van de Toraja, de nieuwe roman van Philippe Claudel [recensie]. 'Claudel [geeft] dit weinig lineaire vertoog een melancholische en vibrerende lading mee, op een toon alsof hij je hoogstpersoonlijk toespreekt. Helaas slaat hij stilistisch soms de bal pijnlijk mis,' merkt Leyman onder meer in de bespreking op. Maar de 'Franse bestsellerauteur weet nog steeds hoe hij zijn lezers om de vingers moet winden', besluit hij zijn stuk. En Marnix Verplancke noemt Joseph Vogls Het financiële regime een overtuigend en goed onderbouwd boek, maar wel praktisch onleesbaar [leesfragment]. Patrick Jordens schrijft over Mij niet gezien van Meg Rosoff. '[N]u en dan vang je ook hier weer glimpen op van dat betoverende meesterschap waarvan ze eerder al zo veel blijk gaf,' lezen we in de recensie. En Hans Bouman vindt Dana Spiotta's Vermoorde onschuld 'uiterst leesbaar' en kent de roman vier ballen toe.
Verder in 'In een Notendop' aandacht voor:
- Cees Nooteboom, Wat het oog je vertelt
- P.F. Thomése, Verzameld nachtwerk [leesfragment]
- Patrick Kingsley, De nieuwe Odyssee
- Frank Dikötter, De culturele revolutie
- Daniel Heller-Roazen, De vijand van iedereen [leesfragment]
- Evelien de Vlieger en Karst-Janneke Rogaar, Gibbe en de maandagman
De boekrecensies van De Morgen verschijnen elke woensdag in de bijlage Boeken. De Morgen is ook te koop - op dezelfde dag - bij het Nieuwscentrum.
'Dankzij Vargas Llosa, García Márquez en Borges denderde vijftig jaar geleden het Zuid-Amerikaanse magisch-realisme het literaire wereldtoneel op. Wat heeft de jonge literatuur in dat opzicht nu te bieden?' vraagt Ger Groot zich vandaag in NRC af. Hij bespreekt vijf boeken van Latijns-Amerikaanse auteurs die onlangs in Nederlandse vertaling verschenen:
- Samantha Schweblin, Gif ('een van de raarste romans die ik sinds lange tijd gelezen heb')
- Valeria Luiselli, De geschiedenis van mijn tanden ('Zowel Schweblin als Luiselli lijkt geobsedeerd door de vraag hóe je een roman vertelt en wat literatuur eigenlijk is, maar bij de laatste is die vraag het hele schrijven gaan overwoekeren. Dat geeft haar boeken iets egotistisch dat soms op het kokette af is. Meer dan wát ook wrijven zij de lezer voortdurend in hoe 'literair' zij wel niet zijn.') [leesfragment | recensie]
- César Aira, Hoe ik een non werd ('Zijn taal en manier van vertellen zijn nauwelijks opzienbarend. Maar in wát hij vertelt probeert de magisch-surreële traditie van de Latijns-Amerikaanse literatuur haar slagen opnieuw binnen te halen.')
- Guadalupe Nettel, Na de winter ('Het is geen opzienbarend verhaal, en dat je niettemin blijft doorlezen moet geheel op het conto van Nettels vertelvernuft worden geschreven.')
- Mario Levrero, De plaats ('Bij Levrero hoeft hij zich nooit af te vragen waaróm hij dit boek eigenlijk leest. De ervaring ervan is haar eigen antwoord - ook al is dat 'geen antwoord'. Levrero staart zich niet blind op de literatuur, maar verandert de wereld van de lezer.')
Thomas de Veen schrijft daarnaast over De Gorgels, het kinderboek van Jochem Myjer. 'Myjers verteltempo voelt natuurlijk, zijn spanningsboog zit goed in elkaar, zijn stijl is soepel, zijn knusheid voelt oprecht. En hij laat zijn Gorgels een geestig myjeriaans ADHD-taaltje spreken,' aldus De Veen. Toef Jaeger interviewde Jonny Steinberg, auteur van Een man van goede hoop. 'Ik heb ook niet geprobeerd de ervaring van dé migrant te beschrijven. Het ging me om deze ene migrant. Ik heb me nog het meest beziggehouden met de Somalische geschiedenis; de achtergrond van Asad en het feit dat zijn geschiedenis nomadisch was. Zijn voorouders hebben altijd gereisd. Afstamming en namen: dat is wat "thuis" voor veel Somaliërs betekent. En zo begrijpt Asad de wereld ook. Hij kent twintig generaties namen van zijn voorouders uit zijn hoofd. Zijn afstamming is zijn verleden, en daarmee heeft hij ook een ervaring van toekomst: hij kan zich iets voorstellen bij de vólgende twintig generaties. En het besef dat hun levens beïnvloed zullen worden door zíjn handelen. Dat vond ik het interessantste,' aldus Steinberg in het gesprek.
Ook van Thomas de Veen een stukje over Willem Wilminks 'buitengewoon aansprekende en enthousiasmerende literatuurgeschiedenis' Handig Literatuurboek. Sebastiaan Kort wijdt een bespreking aan Richard Hemkers Hoogmoed. Volgens hem '[o]nmodieuze, ogenschijnlijk kalme literatuur die de geduldige lezer nog dagen zal achtervolgen'. En Janet Luis schrijft na lezing van de verhalenbundel De moeder van Ikabod over Maarten 't Harts 'vanzelfsprekende eigenzinnigheid' en 'hoekige charme'. Roos van Rijswijk is erg enthousiast over Emma Clines debuutroman De meisjes [leesfragment]. Ze noemt het 'een virtuoze schets van de innerlijke wereld van dwalende meisjes' en schrijft verder: 'Cline is een waanzinnig goede schrijver. Je kunt de personages in de roman haast aanraken en ruiken, zo waarachtig zijn ze.'
Van Toef Jaeger maar liefst twee besprekingen van Chinua Achebes Termietenheuvels in de savanne. In de eerste schrijft ze dat de roman 'in zijn veelstemmigheid en met vaak sterke dialogen, nog steeds indrukwekkend is'. In de tweede laat ze zich scherper over het boek uit: 'Termietenheuvels in de savanne doet een beetje ouderwets aan. Dat macht en corruptie tot vervolging leiden weten we. Dat verhalen altijd de krenten in de pap van een samenleving zullen zijn, is een weinig verrassende visie, zeker wanneer die afkomstig is van een schrijver die zo ongeveer Nigeria's nationale vertelling al op zijn naam had staan.' Auke Hulst is niet erg enthousiast over Breece D'J Pancakes Vossenjagers [toelichting door de vertaler]. '[D]e verhalen in Vossenjagers zijn te duidelijk het werk van een beginnend auteur,' stelt hij in zijn recensie. En Rob Hartmans leverde een bespreking van Peter Wilsons 'monumentale studie' The Holy Roman Empire.
Bernard Hulsman dan, hij las The Habsburg Empire van Pieter Judson dat 'van begin tot eind een ode' is. 'Soms zingt Judson zelfs zo uitbundig de lof op al het goede dat de Habsburgers de Midden-Europese volkeren brachten dat zijn betoog achterdochtig stemt,' merkt Hulsman op. Arnold Heumakers recenseert De vlucht uit de tijd, de dagboeken van dadaïst Hugo Ball. 'De tekst geeft een schitterende impressie van de totale verwarring, de grondige mentale crisis waaruit vóór, tijdens en na de Eerste Wereldoorlog de zogenaamde "historische" avant-garde is ontstaan,' lezen we in Heumakers recensie. En Sietse Meijer schrijft over Graeme Thomsons 'uitstekende' Cowboy Song: The Authorised Biography of Philip Lynott.
De boekrecensies van NRC Handelsblad verschijnen elke vrijdag in Boeken, en zijn voor abonnees te raadplegen op nrc.nl. NRC Handelsblad is te koop bij het Nieuwscentrum.
'Waarom heeft 't Hart niet al lang geleden de P.C. Hooftprijs gekregen? De ik-verteller in een van de verhalen in De moeder van Ikabod laat zich ontvallen dat hij daar helemaal geen prijs op zou stellen. Maar dat is natuurlijk fictie.' Arie Storm las de nieuwe verhalenbundel van 't Hart. En Dieuwertje Mertens noemt de briefwisseling van Ingrid Jonker en André Brink, Vlam in de sneeuw, 'een fascinerend document': 'Als je de romantische brieven op hun literaire merites beoordeelt, is Brinks stijl te prijzen vanwege zijn goed geformuleerde weerspiegelingen, literaire verwijzingen en zijn liefde voor de taal die tot uitdrukking komt in zijn veelzijdige woordenschat. Jonker schrijft wat ingetogener, met kortere zinnen, die soms onaf zijn als vluchtige notities.'
Korte besprekingen:
- John Jansen van Galen over Tom Pauke, Tom helpt enorm: ' Je zou het boek een niemendalletje kunnen noemen; naar "betekenislagen" hoeft u in elk geval niet te speuren. Maar wat opnieuw aangenaam treft is de laconieke, soepele en geestige schrijftrant van Pauka.'
- Maarten Moll over Bert Wagendorp, Een zaterdagmiddag: 'Bert Wagendorp schreef het ingetogen op.'
- Guus Luijters over Guillaume Apollinaire, Madeleine. Geheime gedichten: 'Schitterende liefdeslyriek, teder en wreed, aangrijpend, verrassend, uniek.'
- Dries Muus over Heleen Debruyne, De plantrekkers [leesfragment]: 'Dat is misschien wat De plantrekkers tot zo'n geslaagd debuut maakt: Debruynes talent om een complete mensensoort in één scherpe karakterisering neer te zetten.'
De boekrecensies van Het Parool verschijnen elke donderdag in PS. Het Parool is te koop bij het Nieuwscentrum.
Ook Elsevier zag Emma Clines De meisjes [leesfragment]. Irene Start: 'Haar proza is fris en haar onstuimigheid meeslepend. Haar hoofdpersonage beziet meedogenloos het falen van de volwassenen om haar heen.' Maar dat was het dan ook weer voor het 'verrassend nuchtere' weekblad qua boeken.
Elsevier verschijnt elke donderdag en is voor abonnees toegankelijk via weekblad.elsevier.nl. Elsevier is te koop bij het Nieuwscentrum.
Jan Postma las voor dit nummer van de Groene Amsterdammer twee boeken van Renata Adler: Speedboat [toelichting door de vertaler] en After the Tall Timber. 'Speedboat is niet het soort boek dat je voor alles moet willen begrijpen. Wie dat verlangt komt zeker bedrogen, maar misschien zelfs ronduit misbruikt uit. Hoewel het proza een vaste hand verraadt, woord voor woord zelfverzekerdheid uitstraalt, weigert diezelfde hand pertinent toe te geven aan de druk om de lezer waar dan ook de weg te wijzen,' staat er onder andere in de recensie. Joost de Vries wijdt een bespreking aan Bermuda, de debuutroman van Basje Boer. Hij vindt het 'een lekker origineel narrig boek, speels en helder geschreven'. Piet Gerbrandy is minder enthousiast over De rotonde, de nieuwste bundel van Mark Boog. Gerbrandy: 'Boog dwaalt rond op de rotonde van de wereldliteratuur, maar een nieuwe afslag heeft hij met dit gedicht niet gevonden.'
'Dit boek bevestigt de sinds enige tijd bestaande overtuiging dat de scheiding tussen oorlogvoerende en neutrale landen lang niet zo duidelijk was als in vorige generaties werd aangenomen. Blijft de cruciale vraag of de tijdgenoot dat na afloop van de oorlog ook en nog altijd zo ervoer en dat het klassieke beeld van een markante scheiding tussen oorlogvoerende en neutrale landen dus het gevolg was van de verpletterende betekenis van de volgende oorlog,' aldus merkt Chris van der Heijden op na lezing Conny Kristels De oorlog van anderen. En Daniël Rovers schrijft over Daisy Miller, de novelle van Henry James waarvan onlangs een nieuwe nederlandse vertaling verscheen [leesfragment].
De Groene Amsterdammer is elke woensdag al te koop bij het Nieuwscentrum. Athenaeum Boekhandel verzorgt de boekverkoop voor de website van De Groene.
In Vrij Nederland een special over Eye Love You, het onlangs opnieuw uitgegeven fotoboek van Ed van der Elsken. 'Het buitengewone wordt pas zichtbaar als het wordt gezien. Ed van der Elsken had daar een zesde zintuig voor,' schrijft Jhim Lamoree in zijn bijdrage over de fotograaf. Verder van Jeroen Vullings een bespreking van Frank Westermans Een woord een woord [leesfragment | recensie]. 'Westerman brengt [de] tijd in volle heftigheid smeuïg tot leven,' merkt Vullings op. En: 'Het sterke van Westerman is dat hij geen oordeel uitspreekt; hij laat de presentatie van de feiten zijn choquerende werk doen.' Rob Schouten leverde daarnaast een essay over Patrick Modiano. '[I]k denk dat Modiano gelezen wordt niet om wat hij oproept maar om wat hij allemaal niet oproept, om zijn kunst duisternis duisternis te laten zijn, en desillusie desillusie. Hij is de schrijver van het ultieme gebrek aan effectbejag, van de plotloosheid, van de non-gebeurtenissen. Niet fijn, ook niet voorbeeldig of verheffend, wel fascinerend in zijn monochrome en monotone melancholie. Modiano zet de mens in al zijn vergeefsheid neer,' aldus Schouten. Carel Peeters, ten slotte, wijdt zijn 'Literaire kroniek' aan Free Speech van Timothy Garton Ash, 'een schitterend genuanceerd en tegelijkertijd krachtig boek over de toekomst en de lotgevallen van de vrije meningsuiting'.
Vrij Nederland verschijnt elke woensdag, een selectie van de recensies is op vn.nl/boeken raadpleegbaar. Vrij Nederland is te koop bij het Nieuwscentrum.
