Edouard Louis, Mariana Enriquez & De Europese Literatuurprijs (de week van 5 juli 2017)
10 juli 2017Onze wekelijkse samenvatting van de recensies in kranten en tijdschriften, met deze week aandacht voor Rodaan Al Galidi, Karl Ove Knausgård, Willem Elsschot (Trouw), Edouard Louis, Pankaj Mishra, Mariana Enriquez, Alan Light (NRC), De Europese Literatuurprijs (De Groene Amsterdammer), Yanis Varoufakis, Arie Storm, Souad Mekhennet, Mylou Frencken (Volkskrant), Péter Esterházy, Philip Kerr, Annie Ernaux (Het Parool).
Oudere afleveringen van deze rubriek zijn te raadplegen in ons archief. Tussen rechte haken staan de redactionele items op Athenaeum.nl.
'Afgelopen winter was ik een van de genomineerden voor de VSB Poëzieprijs met mijn gedichtenbundel Koelkastlicht. Hannah van Binsbergen won en dat vond ik prima, echt, ik was eigenlijk alleen maar opgelucht. Schrijvers en dichters moeten niet winnen. Het zou veel beter zijn om ons verlies te bekronen. We zijn tenslotte toch de stem van de losers. Het is ingewikkeld hoor: ik wil dat mijn poëzie licht en water krijgt om te groeien, maar ik kom nooit in literaire cafés en ik noem mezelf ook geen schrijver. Ik ben een asielzoeker. Of een hippie. In Spanje ben ik een hippie met bergschoenen en een oude gitaar. Een gezellig persoon. Iemand die anderen een goed gevoel probeert te geven.' Arjan Visser doet de Tien geboden met Rodaan Al Galidi.
In zomerbijlage Zomertijd: Sofie Messeman over Karl Ove Knausgårds Zomer: 'De schrijver is wonderwel geslaagd in zijn poëtische verwoording van de natuur als het oneindig vreemde.' Marijke Laurense las daarnaast Emily Witts Future Sex. Liefde in tijden van digitalisering: 'Het "verantwoorde hedonisme" uit de dappere nieuwe wereld van Future sex maakt per saldo een kille en troosteloze indruk - de emoties moeten liefst niet dieper gaan dan de lengte van een lul, is de boodschap.'
En Janita Monna licht een gedicht uit Toon Tellegens De werkelijkheid voor bij de zomer: 'Ademen die eerste strofen niet iets van de sfeer die er die zomer van ’67 zal hebben gehangen? Overal mensen die van iemand houden, overal liefde (wellicht aangewakkerd door geestverruimende middelen).' In de zomerse reeks 'Klassieker' ten slotte herleest Rob Schouten Elsschot: 'Samen met zijn Noord-Nederlandse collega Bordewijk wordt Elsschot vaak tot de Nieuwe Zakelijkheid gerekend, met Mondriaan en De Stijl als schilderkunstige representanten, liefhebbers van de rechte lijn en de primaire kleuren. Ook in de literatuur hebben ze de boel opgeschud met hun verzet tegen de mooie praatjes van vroeger. En nog steeds leest Elsschots werk als een pure verademing.'
De boekrecensies van Trouw verschijnen elke zaterdag in Letter en Geest, en zijn voor abonnees te raadplegen op trouw.nl. Trouw is te koop bij het Nieuwscentrum.
John Schoorl interviewt Gerben Hellinga voor het Volkskrant Magazine in de hippiegemeenschap Ruigoord waar Hellinga woont. 'Een plot had hij nooit, het drong zich op onder zijn vingers, een vaag idee in zijn achterhoofd kreeg gestalte, zo ongeveer,' schetst Schoorl. Wilma de Rek bespreekt vervolgens hoe boeken een zomerkraker worden. 'Centraal begrip in de campagne: teaseren. Rustig de nieuwsgierigheid prikkelen. Zorgen dat mensen het gevoel krijgen dat er iets belangrijks te gebeuren staat,' aldus De Rek. Plus: een spannende beschouwing in verhaalvorm over het verschil tussen thrillers en romans door Frank Heinen.
Martijn van Calmthout las Unsolved! van Craig P. Bauer en gaf het drie sterren. 'In het soms haast obsessieve Unsolved! druipt de frustratie van de slimme cryptograaf over de beperkingen van zijn vak er geregeld van af. Dat maakt het boek op momenten onuitstaanbaar in zijn uitgebreide detaillering; Bauer lijkt geregeld meer te bloggen dan een boek te willen schrijven,' zegt Van Calmthout. Hans Wansink over Adults in the Room: My Battle with Europe's Deep Establishment van de Griekse oud-minister van Financiën Yanis Varoufakis. 'Het resultaat is een fascinerende rondleiding in de machinekamer van de eurozone. [...] Als een volleerd schrijver kruidt hij zijn verhaal met zelfspot, rake anekdotes en treffende karakterschetsen van de hoofdrolspelers,' looft Wansink. Hij geeft het boek vijf sterren.
Bo van Houwelingen las Arie Storms Een diadeem van dauw en gaf het vier sterren. 'Al lezende zien we Arie Storm aan zijn bureau zitten terwijl hij schrijft over August Voois die aan zijn bureau zit terwijl hij schrijft over hoe hij zelf aan zijn bureau zit te schrijven over zichzelf. Maar vergis je niet. Er staat "roman" op de kaft van het boek. En dus moet de schrijver niet met de hoofdpersoon worden verward. [...] Wie niet zit te wachten op een showtje van Storms literaire lenigheid en ook niet geïnteresseerd is in de roddels over het al dan niet fictieve literaire wereldje, houdt alsnog een paar lezenswaardige scènes over. Daarin beschrijft Storm, soms prettig cynisch, soms opmerkelijk teder, het leven van alledag,' oordeelt van Houwelingen.
Over I Was Told to Come Alone: My Journey Behind the Lines of Jihad van Souad Mekhennet een stuk door Hassan Bahara. 'Mekhennets afdaling in de wereld van het jidhadisme leert haar uiteindelijk dat jihadisten bijna zonder uitzondering jammerlijke figuren zijn die opgroeien in gebroken gezinnen vol geweld en drugsproblematiek. [...] Door haar vakmanschap en persoonlijke achtergrond heeft Mekhennet een unieke toegang tot jihadisten en nader je hun droevige levens tot op de huid,' aldus Bahara. Hij geeft het boek vijf sterren.
Jean-Pierre Geelen bespreekt het vogelpostzegelboek Vogels op de cm2 door Peter Müller en Tom Loorij en noemt het 'prachtig en liefdevol vormgegeven.' Hij geeft het vier sterren. Leven in het lied van Mylou Frencken wordt besproken door Hein Janssen. Ook vier sterren: 'Leven in het lied is geen gids voor beginnende tekstschrijvers. Wel een erg fijn boek voor iedereen die van mooie, Nederlandstalige liedjes houdt, die soms ook zonder muziek poëzie worden.'
Korter:
- Pjotr van Lenteren over vijf zomerkinderboeken. Vijf sterren voor Kersenhemel van Jef Aerts en Sanne te Loo, Kleine broer van Øyvind Torseter, Lampje van Annet Schaap en Er is geen vorm waarin ik pas van Erna Sassen. Vier sterren voor De gevangenisfamilie van Perry T. Cook.
- Jan Luijten over Peter Stamm, In geen velden of wegen, drie sterren.
- Rolf Bos over Nazomer van Esther Verhoe, drie sterren.
- Edwin Krijgsman las Sandro Veronesi's Een god waakt over je over wielrensport. 'Sommige bijdragen zijn wat oudbakken, vertaalster Manon Smits zit er hier en daar nét naast met het sportjargon, maar toch is Een god waakt over je zo'n sportboek dat je koestert vanwege de passie en zinnen die dansen als een renner die bij een gure tegenwind op de pedalen gaat staan.'
- Over Annel de Norés Vers vlees oud bloed een stuk van Arjan Peters. 'De situatie is niet buitengewoon, de plot evenmin schokkend, maar trefzeker en herkenbaar zijn haar verhalen wel.' Drie sterren.
- Marcel Hulspas over, Na het neoliberalisme, één ster.
De boekrecensies van de Volkskrant verschijnen elke zaterdag in Sir Edmund, en zijn te raadplegen op volkskrant.nl/boeken - een selectie is slechts voor abonnees toegankelijk. De Volkskrant is te koop bij het Nieuwscentrum.
€ 32,99
Voor 23.00 besteld, binnen 1 à 2 dagen in huis.
(Op werkdagen)
€ 24,90
Levertijd 1 tot 2 werkdagen.
€ 20,99
Op voorraad
Voor 23.00 besteld, binnen 1 à 2 dagen in huis.
(Op werkdagen)
€ 18,50
Voor 23.00 besteld, binnen 1 à 2 dagen in huis.
(Op werkdagen)
In Het Parool brengt Dirk-Jan Arensman de verkiezing van Donald Trump in verband met de opleving van de dystopische roman in de Verenigde Staten. Hij noemt drie nieuwe titels in het genre uitgegeven door Lebowski. High-Rise van J.G. Ballard krijgt drie sterren, Dat gebeurt hier niet van Sinclair Lewis en Fahrenheit 451 krijgen allebei vier sterren.
Hans Renders schreef een stuk over de biografie Dichter van de droge naald. Frank Lodeizen 1931-2013 door Rineke van Houten. 'Rineke van Houten geeft dan wel aan het einde van haar boek een lange lijst van bronnen en publicaties, maar aan voetnoten doet ze niet, zodat we maar moeten geloven dat de vele citaten tussen aanhalingstekens niet door haar verzonnen zijn. [...] Dit is een mislukt boek, vooral door het brongebruik. [...] Deze biografie leest helaas als een slechte roman.' Eén ster.
Arie Storm bespreekt Péter Esterházy's roman Geen kunst [leesfragment]. Hij geeft het twee sterren en zegt: 'Esterházy vervalt vaak in sentimenteel gepruts. Maar hij heeft wel geprobeerd er iets van te maken door de nadruk te leggen op de taal die hij gebruikt.' Verder een bespreking van Maarten Moll van de nieuwe thriller Pruisisch Blauw van Philip Kerr in de twaalfdelige serie over rechercheur Bernie Gunther. 'De formule is wat sleets geworden.' Drie sterren.
Ook Annie Ernaux krijgt drie sterren, voor haar boek Meisjesherinneringen [onze recensie]. Guus Luijters schrijft: 'Wat werkt in het eerste gedeelte van Meisjesherinneringen slaat dood in het tweede gedeelte. Het boek was af, maar de schrijver had het niet in de gaten. Jammer, maar het eerste deel van Meisjesherinneringen is er niet minder om.'
De boekrecensies van Het Parool verschijnen elke zaterdag. Het Parool is te koop bij het Nieuwscentrum.
Margot Dijkgraaf bespreekt in NRC Edouard Louis' roman Geschiedenis van geweld, die 'enorme indruk [maakt] - vanwege de toon, de stijl, de taal en vooral vanwege de obstinate en subtiele zoektocht naar het hoe en waarom' [leesfragment]. Ook Pankaj Mishra's Tijd van woede [recensie] komt in Dijkgraafs stuk aan bod. 'In zijn nieuwe boek doet hij er nog een schepje apocalyps bovenop,' schrijft ze onder meer. Ger Groot las daarnaast Dingen die we verloren in het vuur, de verhalenbundel van Mariana Enriquez [leesfragment]. 'Zo onzeker als de betekenis van hun vertellingen ook mag zijn, zo onontkoombaar houden zij de lezer in hun ban en zo aanhoudend blijven zij in zijn herinnering rondspoken. Een beter bewijs van overtuigend schrijverschap is moeilijk te vinden,' aldus Groot.
Van Bertram Mourits een stuk over Alan Lights Nina Simone. De toon van Lights biografie is 'koel, maar daarom des te effectiever', stelt hij. En Mark Kranenburg sprak met Frits Korthals Altes naar aanleiding van het verschijnen van diens Zeven politieke levens. 'Als je bestuurt, moet je ervoor zorgen dat je geen grote minderheden passeert,' zegt Korthals Altes in het interview. 'Zo is dat gegaan met de euthanasie en de abortus. De helft plus één is niet voldoende. Je moet draagvlak hebben.'
Verder:
- Jan Donkers over David Vann Klare lucht zwart (drie ballen)
- Arjen Ribbens over Jo Nesbø, De dorst (drie ballen)
- Joyce Roodnat over Rebecca Solnit, The Mother of All Questions (vier ballen)
De boekrecensies van NRC Handelsblad verschijnen elke vrijdag in Boeken, en zijn voor abonnees te raadplegen op Nrc.nl. NRC Handelsblad is te koop bij het Nieuwscentrum.
€ 20,99
Op voorraad
Voor 17.00 besteld, binnen 1 à 2 werkdagen in huis. (Op werkdagen)
Het dubbeldikke zomernummer van Elsevier bevat geen literatuur. Vorige week kreeg u al de boekentips voor de zomer, deze week moet u het doen met veel grote namen uit sport, bestuur, wetenschap en politiek, en twee kunstenaars: Eric Vloeimans en Richard Gere. De boekigste inbreng is van Rutger Bregman. Jean Dohmen sprak hem. Over het basisinkomen bijvoorbeeld. 'Ik begrijp de weerstand van partijen als de VVD eigenlijk ook niet - in het buitenland is er juist veel belangstelling onder rechtse partijen. [...] Het is geen grote zak geld. Het is durfkapitaal - de kroon op het kapitalisme! Het biedt de kans om iets nieuws te doen, te verhuizen of een bedrijf te beginnen. [...] Het is een investering met een fantastisch rendement. Zorgkosten gaan omlaag, de criminaliteit gaat omlaag, kinderen presteren beter op school. Dat blijkt allemaal uit onderzoek.'
Elsevier verschijnt elke donderdag en is voor abonnees toegankelijk via weekblad.elsevier.nl. Elsevier is te koop bij het Nieuwscentrum.
€ 12,00
Op voorraad
Voor 23.00 besteld, binnen 1 à 2 dagen in huis.
(Op werkdagen)
Richard Lea sprak naar aanleiding van zijn nominatie voor de Europese Literatuurprijs 2017 met László Krasznahorkai over zijn boek De melancholie van het verzet [leesfragment]. ‘De melancholie van het verzet is eigenlijk een goed boek, maar louter bijna. En zo is het proces altijd, want ik kan me een goed boek voorstellen, maar het niet schrijven. Dit is mijn leven, na ieder boek een teleurstelling, en daarna, laat ik het opnieuw proberen, laat ik het opnieuw proberen – een beckettiaanse kooi waarin ik leef…’ vertelt Krasznahorkai. Ook in het kader van de Europese Literatuurprijs bespreekt Xandra Schutte Verdriet is het ding met veren van Max Porter in de vertaling van Saskia van der Linge. ‘Het mooie van Verdriet is het ding met veren, het debuut van de Engelse schrijver Max Porter, is dat hij poëzie en proza erin weet te verenigen. Het boekje bevat alle mogelijke genres en taalregisters: soms is het verhalend op een bijna realistische manier, er zijn sprookjes en volksverhalen in terug te vinden, er staan toneelachtige dialogen in, soms is het pure poëzie,’ schrijft Schutte.
Marja Pruis las Schittering van Margaret Mazzantini, ook in de running voor de Europese Literatuurprijs [vertaalitem]. ‘Mazzantini lezen betekent je overgeven aan een ongekend temperament. […] Schittering ontpopt zich als een Italiaanse Brockeback Mountain, met hoofdrollen voor twee mannen die voor de buitenwacht een heteroseksueel leven leiden maar die de echte liefde voor elkaar bewaren,’ stelt Pruis. Door Thomas Heerma van Voss een bespreking van het genomineerde Ons soort mensen door Juli Zeh [fragment | lofrede]. ‘Een enkele keer dacht ik bij het lezen: hup, Zeh, wijk eens af van die zo secuur uitgeschreven rode draad, […] maar dat was dan ook het enige smetje op deze roman, waarmee Zeh laat zien dat ze tot de bovenklasse van de hedendaagse Europese letteren behoort.’
Christiaan Weijts besluit ‘Dichters & denkers’ met een stuk over Zadie Smiths Swing Time, ook in het kader van de prijs. ‘Zoals in al haar romans onderzoekt Smith allerlei milieus, door vooral de mensen centraal te stellen. Ze toont ze met hun streven, hun ambities, hun teleurstellingen, hun hebbelijkheden, hun onhebbelijkheden, in plaats van ze tot “gevallen” te maken, tot illustraties van die eigentijdse thema’s,’ aldus Weijts.
De Groene Amsterdammer is elke woensdag al te koop bij het Nieuwscentrum. Athenaeum Boekhandel verzorgt de boekverkoop voor de website van De Groene.
€ 16,99
Op voorraad
Voor 23.00 besteld, binnen 1 à 2 dagen in huis.
(Op werkdagen)
