Anne Eekhout: Mijn onderbewuste heeft goed werk verricht, geloof ik

N.B. Eerder publiceerden we voor uit Eekhouts Op een nacht en haar debuutroman Dogma.

Is deze nominatie een bekroning of een aanmoedigingsprijs?

Ik zie het als een aanmoedigingsprijs, hoewel dat op zichzelf ook al een soort bekroning is. Het is ontzettend fijn - en af en toe ook wel nodig - erkenning te krijgen voor je boeken. Dat ze worden opgemerkt en gewaardeerd door jury's. De jury van de BNG heb ik heel hoog zitten, dus dit is voor mij een behoorlijke 'big deal'.

Geven deze nominaties een beeld van deze schrijversgeneratie?

Het leuke is dat de genomineerde boeken allemaal ontzettend verschillend zijn, allemaal totaal andere thema's en onderwerpen behandelen, allemaal heel anders qua stijl. En tóch zijn ze allemaal erg goed. Ik denk dat deze schrijversgeneratie zich niet wil laten binden aan verwachtingen of conventies, aan schrijven waar je bekend mee bent, of wat goed in de markt ligt. Ze schrijft wat ze wil schrijven en probeert hier een eigen vorm en stem aan te geven.

Op een nacht gaat over een man die zijn grip op de werkelijkheid langzaam lijkt te verliezen. Hoe kwam je op het idee voor dit personage?

James kwam voort uit het idee van het verhaal, niet andersom. Het idee begon met mijn fascinatie voor gevangenissen, met name solitaire opsluiting. Hier ben ik een verhaal omheen gaan verzinnen en langzaam kwam daar een personage uit naar voren dat het verhaal voortstuwt. Vanaf dat moment gaan verhaal en personage gelijk op qua ontwikkeling, en vullen ze elkaar aan. Het leek mij een uitgemaakte zaak dat James zou lijden aan ernstige psychische kwalen, aangezien hij al ik weet niet hoe lang alleen opgesloten zit. Nou, daar kun je wel iets interessants mee doen, dacht ik. Ik heb mijn fantasie behoorlijk de vrije loop kunnen laten. Dat was erg leuk.

In het juryrapport staat dat Op een nacht een mysterieus, desolaat en intrigerend romanexperiment is. In hoeverre was het schrijven van deze roman een experiment voor jou?

Behoorlijk. Ik heb tijdens het schrijven zo vaak geroepen: wat ben ik in vredesnaam aan het schrijven? Wat wórdt dit voor vreemd boek? En het is ook een vreemd boek geworden, denk ik. Zoals ik het zie heeft het twee tegenstrijdige waarheden in zich. Kan ik dat wel doen? Werkt het? Dat maakt het wel een experiment. Ik heb erg mijn gevoel gevolgd tijdens het schrijven en in die zin was dat ook een experiment. Dat er uiteindelijk een levensvatbare roman uitkwam, maakt het geheel een hele mooie ervaring. Mijn onderbewuste heeft goed werk verricht, geloof ik.

Welke boeken moeten we lezen ná Op een nacht?

Als je toevallig, net als ik, geïntrigeerd bent door gevangenschap door de eeuwen heen, is Forms of Constraint door Norman Bruce Johnston een aanrader. En als je liever een mooie roman over een ander onderwerp leest: Het Vogelhuis van mede-genomineerde en Libris longlister Eva Meijer is echt schitterend.

Een interview door Mijke de Kruijf en Daan Stoffelsen.