Leesfragment: Parijse walging

17 mei verschijnt Charles Baudelaires Le Spleen de Paris in de Nederlandse vertaling van Hafid Bouazza als Parijse walging en de Engelse van Louise Varèse als Paris Spleen, drietalig, met de illustraties en een voorwoord van Marlene Dumas. Lees bij ons een van de prozagedichten en bekijk Dumas' portret van Baudelaire.

Na hun succesvolle samenwerking in William Shakespeares Venus en Adonis besloten Hafid Bouazza en Marlene Dumas de handen opnieuw ineen te slaan. Ditmaal zou hij de vijftig prozagedichten vertalen die Charles Baudelaire (1821-1867) verzamelde in Le Spleen de Paris, en zij zou zijn vertaling illustreren.

Op 29 april 2021 stierf Hafid Bouazza. Marlene Dumas maakte schilderijen en tekeningen bij de twintig prozagedichten waarvan hij de vertaling voltooide. Ze liet zich inspireren door de sfeer van de tekst en de specifieke klankkleur van Bouazza. Zo werd het boek een postume ode aan hun vriendschap.

Charles Baudelaire wordt beschouwd als de dichter van het spleen, een zwaarmoedigheid, een intense verveling die tot weltschmerz leidt. In Le Spleen de Paris schetst hij portretten van rouwende weduwen, afgewezen minnaars, mensen die vechten tegen het donker om hen heen en in zichzelf. Wie deze magnifieke bundel leest, beseft dat Les Fleurs du mal ten onrechte grotere bekendheid geniet.

Het Franse origineel is in Parijse walging geheel opgenomen, evenals een Engelse vertaling van de hand van Louise Varèse. Het hart van het boek wordt gevormd door de twintig door Marlene Dumas geïllustreerde vertalingen van Hafid Bouazza.

N.B. Lees op onze site ook een fragment uit Kiki Coumans’ Privé-domeinselectie brieven Mijn hoofd is een zieke vulkaan.

Charles Baudelaire, 2020 © Marlene Dumas

I
L’étranger

— Qui aimes-tu le mieux, homme énigmatique, dis ? ton père, ta mère, ta soeur ou ton frère ?
— Je n’ai ni père, ni mère, ni soeur, ni frère.
— Tes amis ?
— Vous vous servez là d’une parole dont le sens m’est resté jusqu’à ce jour inconnu.
— Ta patrie ?
— J’ignore sous quelle latitude elle est située.
— La beauté ?
— Je l’aimerais volontiers, déesse et immortelle.
— L’or ?
— Je le hais comme vous haïssez Dieu.
— Eh ! qu’aimes-tu donc, extraordinaire étranger ?
— J’aime les nuages… les nuages qui passent… là-bas… là-bas… les merveilleux nuages !

I
De vreemdeling

– Van wie houd je het meest, raadselachtige man, zeg het mij: jouw vader, jouw moeder, jouw zus of jouw broer?
– Ik heb geen vader of moeder, geen zus of broer.
– Jouw vrienden?
– U bedient zich daar van een woord waarvan de betekenis mij tot op heden onbekend is.
– Jouw vaderland?
– Ik weet niet op welke breedtegraad dat ligt.
– De schoonheid?
– Van haar zou ik graag houden, ware zij een godin en onsterfelijk.
– Goud?
– Dat haat ik zoals u God haat.
– Welnu, waar houd je dan van, uitzonderlijke vreemdeling?
– Ik houd van de wolken… de wolken die voorbijtrekken… daar… en ginds… de wonderbaarlijke wolken!

I
The stranger

Tell me, enigmatical man, whom do you love best, your father, your mother, your sister, or your brother?
I have neither father, nor mother, nor sister, nor brother.
Your friends?
Now you use a word whose meaning I have never known.
Your country?
I do not know in what latitude it lies.
Beauty?
I could indeed love her, Goddess and Immortal.
Gold?
I hate it as you hate God.
Then, what do you love, extraordinary stranger?
I love the cloud … the clouds that pass … up there … up there … the wonderful clouds!

© Dutch translation and annotations 2020 estate of Hafid Bouazza, Amsterdam
The Dutch translation is edited by Abdellah Bouazza, Utrecht.
Kiki Coumans was the one who stimulated Hafid Bouazza to translate Baudelaire’s prose poems.
© English translation 1970 New Directions Publishing Corporation
The English translation of Paris Spleen, by Louise Varèse, used by permission of New Directions Publishing Corporation, New York First published in 1947
© English translation preface and annotations Maggie Oattes
© Paintings, drawings and preface Marlene Dumas, Amsterdam
© Photography Peter Cox, Eindhoven and Studio Dumas, Amsterdam